AKTYWNE SPĘDZANIE CZASU W SZKOLE

PROGRAM INNOWACYJ NY – KOŁO UMUZYKALNIAJĄCE

OPRACOWAŁY

    MGR I. S.  i  MGR B. Ż.

KWIDZYN 2004

SPIS TREŚCI

1.      Wstęp

2.      Cele ogólne i szczegółowe

3.      Procedury osiągania celów

4.      Treści programowe

5.      Harmonogramy działań w klasach I – III

6.      Ewaluacja

7.      Bibliografia

8.      Aneks

WSTĘP

Muzyka odgrywa w rozwoju dziecka bardzo ważną rolę. Dzięki niej dzieci zaczynają na nią reagować uczuciowo ,ale przede wszystkim stanowi ona dla nich wielką atrakcję i wspaniałą zabawę. Dzieci z klas I- III wykazują stałą gotowość i aktywną ciekawość w poznawaniu wszystkiego co przekazuje otaczający świat. Ważne jest , aby nie tłumić tej postawy, lecz rozwijać ją i wspierać.

Pierwsze kontakty dzieci z muzyką powinny przebiegać w formie swobodnej zabawy, skupiać się głównie w odkrywaniu i rozbudzaniu ich możliwości ekspresyjnych, by stopniowo wchodziły w świat elementarnych zjawisk muzycznych, by wzbudzić w nich trwałe motywacje i zainteresowania. Mając to na uwadze nauczyciel powinien stosować bardzo atrakcyjne formy pracy , aby zajęcia te nie były tylko źródłem wiedzy , ale także rozrywki i by dzieci uczestniczyły w nich dobrowolnie i chętnie.

Do opracowania tego programu skłoniła nas troska o rozwój podstawowych zdolności muzycznych dzieci oraz rozwijanie ich zainteresowań. Zaobserwowałyśmy , że część uczniów wykazuje tak dużą aktywność na lekcjach z zakresu muzyki , że nie starcza czasu , aby mogli  ją zaspokoić . Postanowiłyśmy dzieci o tych zainteresowaniach grupować w kołach umuzykalniających i przez dodatkowe , systematyczne zajęcia  umożliwiać im  pogłębianie i rozszerzanie wiedzy i umiejętności w zakresie muzyki.

Program ten powstał w wyniku systematycznej naszej pracy w tego typu kołach organizowanych w naszej szkole. Dzieci chętnie brały  udział w tych zajęciach ,śpiewały , tańczyły , słuchały muzyki. Największym dla nich sukcesem była możliwość pokazania tego co potrafią przed widownią. Do działań koła włączali się również rodzice ,którzy przygotowywali stroje i często byli też pierwszymi widzami.

Koło umuzykalniające ma za zadanie stymulować rozwój dziecka i pozwalać mu na przejść na jego wyższy etap. Jeżeli jednak nauczyciel nie zapewni dziecku kontaktu z dobrą muzyką , jeśli  nie nauczy go słuchać i rozumieć, nie może oczekiwać w przyszłości dobrych rezultatów.

Mamy nadzieję , że zdobyte przez dzieci wiadomości i umiejętności będą mogły  wykorzystać w przyszłości, a zaczątki zainteresowań ulegną utrwaleniu i poszerzeniu w dalszej edukacji.

CELE GŁÓWNE PROGRAMU

·        Pobudzanie wielostronnej aktywności dziecka : muzycznej, plastycznej, ruchowej i słownej

·        Odkrywanie i rozbudzanie możliwości ekspresyjnych dziecka

·        Rozwijanie zdolności i umiejętności, budowanie trwałych motywacji i zainteresowań

·        Wychowanie do muzyki, do jej uprawiania i odbioru

·        Nabywanie przez dzieci śmiałości poprzez uczestnictwo w grupie

CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU

WIADOMOŚCI

·        Utrwalenie w formie zabawowej poznanych wiadomości z teorii muzyki (wartość nut, tempo, dynamika, metrum, dźwięki gamy, ich barwa, rytm )

·        Poznanie muzyki klasycznej i ludowej innych narodów

·        Poznanie muzyki różnych regionów Polski

·        Poznanie podstawowych kroków polskich tańców ludowych ( krakowiak, trojak )

·        Poznanie różnych stylów w muzyce

·        Uświadomienie roli muzyki w życiu człowieka

UMIEJĘTNOŚCI

·        Nabywanie umiejętności uważnego słuchania utworu muzycznego

·        Opanowanie umiejętności poprawnego śpiewania piosenki

·        Kształcenie umiejętności poprawnego operowania oddechem

·        Wyrabianie umiejętności gry na instrumentach perkusyjnych niemelodycznych i melodycznych

·        Kształcenie umiejętności śpiewu z jednoczesnym akompaniamentem na instrumentach perkusyjnych

·        Kształcenie umiejętności ilustrowania muzyki ruchem, gestem, mimiką, rysunkiem

·        Kształcenie umiejętności rozpoznawania i naśladowania różnych odgłosów świata zewnętrznego

·        Kształcenie umiejętności poprawnej wymowy

·        Rozwijanie poczucia rytmu, słuchu muzycznego, wyobraźni i pamięci muzycznej

·        Pobudzanie i usprawnianie procesów percepcji wizualno-wyobrażeniowej

·        Utrwalanie stron i kierunków ruchu ( prawa – lewa, góra – dół, w przód –

     w tył )

·        Rozwijanie i podtrzymywanie ogólnej sprawności fizycznej poprzez ćwiczenia ruchowe przy muzyce

POSTAWY

·        Motywowanie dziecka do działania

·        Budowanie trwałych motywacji i zainteresowań

·        Odczuwanie radości, dumy, odpowiedzialności podczas prezentacji umiejętności

·        Nabywanie śmiałości, umiejętności opanowywania tremy

·        Kształcenie umiejętności komunikacji i współpracy w zespole

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

a)   Warunki realizacji programu

Zaproponowany program realizujemy  w szkole podstawowej na zajęciach

„ Koła umuzykalniającego”. Są to zajęcia dodatkowe, pozalekcyjne. Program przeznaczony  jest  dla uczniów klas I – III. Jest przystosowany do naszych szkolnych realiów. Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i trwają jedną godzinę lekcyjną . Rozpoczynają się w październiku , a kończą w maju. Naszym miejscem spotkań jest sala lekcyjna . Jeżeli potrzebna jest większa przestrzeń zajęcia odbywają się w auli.

b)Ekspresyjne formy wychowania muzycznego

   Śpiew

Śpiew jest jedną z podstawowych form ekspresji dziecka , a piosenka najprostszym utworem muzycznym , który dziecko jest w stanie przeżyć, zrozumieć, zapamiętać i odtworzyć. Dzięki różnorodności charakteru i nastroju śpiewanych piosenek wzbogaca się świat uczuć dziecka, kształtuje jego postawa estetyczna.

Radosny nastrój towarzyszący śpiewaniu wpływa na wzmożoną aktywność, przenosi się często również na inne dziedziny działalności dziecka. Zespołowy śpiew dyscyplinuje, wzmacnia więź z grupą. Uaktywnia też często dzieci nieśmiałe, zalęknione, zahamowane, które poprzez zespołowy śpiew nawiązują kontakt z rówieśnikami.

  Gra na instrumentach   

              Tak jak własny głos dziecka , równie naturalnym instrumentem muzycznym jest jego ciało : ręce, które wyklaskują rytm, palce, które go wystukują, nogi, które go wytupują. Dziecko używa tych instrumentów chętnie, pozwalają mu one bowiem uzewnętrznić przeżycie rytmu słuchanej muzyki, lub rytmy, które samoistnie rodzi jego wyobraźnia.

Chętnie też dziecko bierze do ręki przedmioty, które pozwalają mu realizować rytmy w sposób ciekawszy pod względem barwy i dynamiki. Przedmioty te to pałeczki, drewienka, kamyczki, pudełka, grzechotki, szeleszczące gazety.

Równolegle dzieci uczą się wydobywać dźwięki na prostych instrumentach perkusyjnych: bębenku, kołatce, talerzykach, trójkątach, tamburynach.

   Ruch z muzyką

Ruch należy do naturalnych potrzeb dziecka, warunkujących jego rozwój fizyczny i psychiczny. Jest on również podstawową formą reagowania na otaczający świat dźwięków: ich rytm, dynamikę, barwę, nastrój.

Dzieci uczą się wykorzystywania w ruchu całego ciała – w miejscu i w przestrzeni. Początkowo improwizują, następnie uczą się wypełniać ruchem bliższą     i dalszą przestrzeń, poruszać w określonym kierunku, naśladować „lustrzany” ruch nauczyciela, wreszcie ruch łączą ze śpiewem, z grą na instrumentach lub                    ze słuchaniem muzyki.

Ćwiczenia ruchowe są dla dzieci źródłem radości i naturalnej ekspresji, pomagają odprężyć sięi wspólnie bawić, integrują grupę, uczą wzajemnej życzliwości i tolerancji.

     Słuchanie muzyki

              Otaczający świat jest pełen odgłosów. Bez względu na to, gdzie się znajdujemy, atakują nas różne bodźce słuchowe i rozbrzmiewają wokół nas zjawiska akustyczne. Często nie zwraca się na nie uwagi, ponieważ umiejętności słuchania tak jak zdobywania każdej innej umiejętności trzeba się uczyć.

              Słuchanie muzyki jest formą dla dzieci najtrudniejszą, gdyż wymaga nie tylko wrażliwości słuchowej, lecz także umiejętności skupienia uwagi. Nagrania pozwalają ukazać dzieciom bogactwo wyrazu i kolorystykę brzmienia, różnorodność wykonania, możliwości techniczne instrumentów. Słuchanie muzyki dla uatrakcyjnienia można łączyć z malowaniem i rysowaniem.

TREŚCI PROGRAMOWE