Metoda wychowania muzycznego wg Zoltana Kodaly’a.
Zoltan Kodaly swoją metodę nauczania muzyki oparł na rodzimym folklorze węgierskim, ponieważ muzyka ludowa była zawsze związana z życiem, kulturą, religią, przyrodą itd. Nie jest więc skomplikowana. Śpiewanie tych pieśni stanowi ową szczególną Kodaly’owską formę wychowania muzycznego, gdzie największy nacisk kładzie się na interpretację oraz poprawną intonację, rytmikę i emisję. Mówiąc o materiale użytym do ćwiczeń, należy podkreślić kilkunastoletni okres pracy etnograficznej Kodaly'a, który zaowocował powstaniem zbiorów pieśni ludowych w większości wykorzystanych w podręcznikach szkolnych.
Drugim bardzo ważnym czynnikiem po śpiewie własnym dziecka jest metoda relatywnego kształcenia słuchu, czyli inaczej względna. U Kodaly’a zawsze pierwszy stopień gamy w tonacjach durowych jest nazywany „do”, zaś w tonacjach molowych jest to „la”. Tak więc uczeń, który nauczy się czytać nuty według tego systemu w jednej tonacji, będzie je również czytał w kolejnych – pozostałych, nie będzie miał żadnych trudności z transpozycją melodii w innych kluczach oraz będzie biegle rozpoznawał i śpiewał interwały. Metoda Kodaly’a zasadniczo różni się od stosowanej powszechnie w Polsce metody absolutnej tym, że można w krótkim czasie nauczyć sprawnie czytać nuty osoby w każdym wieku, nieposiadające wiedzy teoretycznej. W metodzie absolutnej zaś nabycie wiadomości teoretycznych jest warunkiem rozpoczęcia nauki czytania nut. Z uwagi na swą prostotę i łatwość zastosowania i przyswajania metoda ta jest stosowana z powodzeniem w szkołach różnych szczebli na całym świecie.
Z metodą relatywnego kształcenia słuchu ściśle związana jest fonogestyka. Polega ona na śpiewaniu „razem z ręką”. Układ dłoni oznacza zgłoski solmizacyjne, a ruch ręki w górę lub w dół wskazuje na „ruch melodii”. Pomaga to w nauce czytania nut głosem. Fonogestyka jest bezcenna przy uczeniu dzieci, ponieważ ułatwia wyobrażanie sobie wysokości dźwięku i umożliwia śpiewanie solmizacją nawet wówczas, gdy dzieci nie znają jeszcze zapisu dźwięków na pięciolinii.
W śpiewaniu bardzo ważne jest też poczucie rytmu. Przy ćwiczeniach rytmicznych w metodzie Kodaly’a wykorzystywana jest tataizacja. Polega ona na nadaniu poszczególnym wartościom rytmicznym odpowiadających im sylab rytmicznych. Są to: „ta” dla ćwierćnuty (oraz dla półnuty i całej nuty, przy czym odpowiednio jest przedłużana litera „a”); „ti” dla ósemki; „to” dla szesnastki; „sza” dla pauzy ćwierćnutowej; „es” dla pauzy ósemkowej. Przy odczytywaniu tematów rytmicznych tą metodą dzieci szybciej uczą się wartości nut i pauz, ponieważ wypowiadają te wartości na głos.
Uzyskiwaniu wybitnych wyników w metodzie Kodaly'a niewątpliwie sprzyja również trzeci element jakim jest - organizacja powszechnego wychowania muzycznego. We wszystkich 8 - letnich szkołach węgierskich wychowanie muzyczne obejmuje dwie godziny tygodniowo a w liceach 1-2 godziny.
Podsumowanie:
Na sukces metody Kodaly’a składają się trzy zasadnicze elementy:
1. Podstawą jest śpiew własny dziecka z ćwiczeniami kształcącymi słuch i głos. Początki umuzykalnienia oparte są na krótkich utworach w skali głosu dostępnej dla dzieci. Potem pojawia się dwugłos oparty na folklorze.
2. Metoda relatywnego kształcenia słuchu, fonogestyka i tataizacja.
3. Wychowanie muzyczne powinno się rozpocząć już w wieku przedszkolnym. Dzięki śpiewaniu piosenek wzbogaca się świat uczuć dziecka a także kształtuje jego postawa estetyczna co owocuje w późniejszych latach.
kapak2