zasilki.pdf

KTO I KIEDY MO¯E

OTRZYMAÆ ZASI£EK

Z POMOCY

SPO£ECZNEJ

Stan prawny na dzieñ 1 kwietnia 2010 r.

Poznaj

Swoje

Prawa

WYDANIE XIV

WYDANIE I REDAKCJA:

Stowarzyszenie Klon/Jawor

ul. Szpitalna 5/5

00-031 Warszawa

tel. (22) 828 91 28

fax (22) 828 91 29

e-mail: klon@klon.org.pl

http://www.klon.org.pl

http://www.ngo.pl

Opracowanie: Renata Niecikowska

(Stowarzyszenie Klon/Jawor)

Aktualizacja: Rafa³ Kowalski (Stowarzyszenie

Klon/Jawor)

KTO I KIEDY MO¯E

OTRZYMAÆ ZASI£EK

Z POMOCY

SPO£ECZNEJ

Stan prawny na dzieñ 1 kwietnia 2010 r.

wydanie XIV

Wykorzystywanie fragmentów lub ca³oœci tekstów

broszur z serii „Poznaj Swoje Prawa” wy³¹cznie za

zgod¹ wydawcy.

Spis treœci

Wstêp.................................................................................... 2

Kiedy mo¿na otrzymaæ zasi³ek........................................... 4

Kryterium dochodowe – jak oblicza siê dochód................. 4

Zasi³ek sta³y.......................................................................... 7

Zasi³ek okresowy................................................................... 9

Zasi³ek celowy....................................................................... 10

Wywiad œrodowiskowy, kontrakt socjalny

i inne obowi¹zki osób korzystaj¹cych z pomocy.................... 11

Odwo³ania od decyzji oœrodka pomocy spo³ecznej.............. 12

Definicje i inne wa¿ne pojêcia............................................. 13

Kto i kiedy mo¿e otrzymaæ zasi³ek z pomocy spo³ecznej

Wstêp

nie przekraczaj¹ okreœlonych progów dochodowych).

Pomoc zwykle organizowana jest przez gminy, a jej

zasady zebrane w specjalnych ustawach: ustawie

o œwiadczeniach rodzinnych (Dz.U.2006.139.992), usta-

wie o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U.2001.71.734),

ustawie o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc

pañstwa w zakresie do¿ywiania” (Dz.U.2005.267.2259),

stypendia – w ustawie o systemie oœwiaty

(Dz.U.2004.256.2572) .

Podstawa prawna :

Á ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy spo³ecznej (tekst

jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z póŸn. zm.)

Ustawa o pomocy spo³ecznej okreœla rodzaje zasi³ków,

kryterium dochodowe, wysokoœci œwiadczeñ i zasady ich

waloryzowania. System zasi³ków oparty jest na trzech

podstawowych rodzajach zasi³ków: zasi³ku sta³ym, okre-

sowym i celowym. Osoba, która chce otrzymaæ pomoc

w formie zasi³ku powinna zg³osiæ siê do oœrodka pomocy

spo³ecznej (OPS) w miejscu zamieszkania.

Niektóre z wymienionych powy¿ej systemów pomocy

opisujemy w broszurach z serii „Poznaj Swoje Prawa”:

„Œwiadczenia rodzinne” oraz „Kto mo¿e otrzymaæ

dodatek mieszkaniowy” .

W poni¿szym opracowaniu przedstawiamy zasi³ki

z ustawy o pomocy spo³ecznej – wybrane, najwa¿niejsze

œwiadczenia pieniê¿ne . Ustawa opisuje równie¿ inne,

niepieniê¿ne formy pomocy ( œwiadczenia niepieniê¿ne ).

Nale¿y tu wymieniæ:

Á pracê socjaln¹,

Á op³acanie sk³adek na ubezpieczenie,

Á pomoc rzeczow¹,

Á udzielanie schronienia, zapewnienie ubrania, po-

si³ku,

Á poradnictwo specjalistyczne,

Á interwencjê kryzysow¹,

Á œwiadczenie us³ug opiekuñczych.

Powy¿sza lista nie jest pe³na – ustawa zawiera regulac-

je dotycz¹ce wiêkszej liczby œwiadczeñ niepieniê¿nych,

które powinny byæ realizowane w systemie pomocy

spo³ecznej. Specjalne rozdzia³y dotycz¹ równie¿ takich

zagadnieñ jak: zasady organizowania opieki nad dziec-

kiem (poradnictwa rodzinnego, rodzin zastêpczych, pla-

cówek opiekuñczych), funkcjonowanie domów pomocy

spo³ecznej czy prowadzenie integracji uchodŸców. Dzia-

³ania te nie s¹ jednak tematem tego opracowania .

Pomoc spo³eczna ma na celu umo¿liwienie osobom

i rodzinom przezwyciê¿enie trudnych sytuacji ¿ycio-

wych, których nie s¹ one w stanie pokonaæ, wykorzys-

tuj¹c w³asne uprawnienia, zasoby i mo¿liwoœci .

Pomoc (szczególnie pomoc finansowa) adresowana jest

do osób o najni¿szych dochodach. Mog¹ j¹ uzyskaæ

osoby, których dochody nie s¹ wiêksze ni¿ 477 z³ (osoba

samotnie gospodaruj¹ca) lub 351 z³ (na osobê w ro-

dzinie; wiêcej o dochodach patrz w rozdziale: „Kryte-

rium dochodowe – jak oblicza siê dochód” ).

Zasi³ki z pomocy spo³ecznej to nie jedyny system pomocy

dla osób ubogich. System œwiadczeñ rodzinnych jest

wsparciem dla rodzin gorzej sytuowanych w wychowaniu

dziecka (dzieci), oraz w sytuacji kiedy w rodzinie znajdu-

je siê osoba niepe³nosprawna wymagaj¹ca opieki i pomo-

cy. Jego charakter jest mniej selektywny ni¿ systemu

œwiadczeñ z pomocy spo³ecznej, o czym œwiadcz¹ cho-

cia¿by wy¿sze kryteria dochodowe okreœlaj¹ce upraw-

nienia do œwiadczeñ rodzinnych. Dodatki mieszkanio-

we to pomoc dla osób maj¹cych trudnoœci w utrzymaniu

mieszkania (w op³acaniu czynszu, ponoszeniu op³at za

energiê itp.). Stypendia socjalne maj¹ wyrównaæ

szanse edukacyjne dzieci z rodzin o ni¿szych dochodach,

a pomoc w formie posi³ków , zapewniæ je osobom

posi³ków pozbawionym (szczególnie dzieciom i uczniom).

Wszystkie te formy pomocy kieruj¹ siê zasad¹, ¿e wspar-

cie otrzymuj¹ osoby/ rodziny o niskich dochodach (jeœli

Seria „Poznaj Swoje Prawa”

Stan prawny na dzieñ 1 kwietnia 2010 r.

Kto i kiedy mo¿e otrzymaæ zasi³ek z pomocy spo³ecznej

Kiedy mo¿na otrzymaæ zasi³ek

Nale¿y zsumowaæ przychody z miesi¹ca poprzedza-

j¹cego z³o¿enie wniosku, czyli np. ubiegaj¹c siê o pomoc

w marcu, trzeba przedstawiæ dochód z lutego. Obliczaj¹c

kryterium dochodowe na osobê w rodzinie sumujemy

przychody wszystkich cz³onków rodziny (np. zarobki, ren-

ty i emerytury, zasi³ek dla bezrobotnych – to tylko przy-

k³ady – uwzglêdnianych dochodów mo¿e byæ wiêcej). Mu-

sz¹ to byæ dochody netto, czyli bez podatku oraz sk³adek

na ubezpieczenia. Do dochodu nie wlicza siê równie¿:

Á kwoty alimentów, które p³aci cz³onek rodziny ubie-

gaj¹cej siê o wsparcie, innym osobom (spoza rodziny),

Á jednorazowego pieniê¿nego œwiadczenia socjalnego,

Á zasi³ku celowego,

Á pomocy materialnej maj¹cej charakter socjalny albo

motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów

o systemie oœwiaty,

Á œwiadczeñ w naturze,

Á œwiadczeñ przys³uguj¹cych osobie bezrobotnej

z tytu³u wykonywania prac spo³ecznie u¿ytecznych.

Dochody liczone s¹ restrykcyjnie. Liczy siê niemal

wszystko, a ustawa o pomocy spo³ecznej wymienia tyl-

ko kilka kategorii dochodów, które nie s¹ uwzglêdnia-

ne. Osoby sk³adaj¹ce wnioski czêsto dziwi¹ siê i nie zga-

dzaj¹ z tym, ¿e jakieœ dochody zosta³y uwzglêdnione,

szczególnie w sytuacji, kiedy do ich dochodów dolicza

siê pomoc przyznan¹ wczeœniej w tej samej instytucji

np. dodatek mieszkaniowy. Jest to jednak zgodne z usta-

w¹. Urzêdnicy przyznaj¹cy pomoc musz¹ precyzyjnie

okreœliæ sytuacjê materialn¹ danej osoby/ rodziny.

O pomoc finansow¹ mog¹ staraæ siê osoby, które spe³-

niaj¹ warunki okreœlone w ustawie o pomocy spo³ecznej.

1. Pierwszy, podstawowy warunek dla wszyst-

kich zasi³ków – trudna sytuacja ¿yciowa

Osoba lub rodzina ubiegaj¹ca siê o pomoc musi znaj-

dowaæ siê w trudnej sytuacji ¿yciowej, zwi¹zanej

w szczególnoœci z: sieroctwem, bezdomnoœci¹, bezrobo-

ciem, niepe³nosprawnoœci¹, d³ugotrwa³¹ chorob¹, proble-

mami rodzin wielodzietnych, trudnoœciami w przys-

tosowaniu do ¿ycia po zwolnieniu z zak³adu karnego,

zdarzeniem losowym, klêsk¹ ¿ywio³ow¹ lub ekologiczn¹.

Ustawa wylicza wiêcej takich sytuacji – tu podajemy

tylko wybrane. Wyliczenie z ustawy nie jest zamkniêtym

katalogiem sytuacji, w których musi znaleŸæ siê osoba

ubiegaj¹ca siê o pomoc. Oznacza to, ¿e jako „trudna sytu-

acja ¿yciowa ” uprawniaj¹ca do pomocy mo¿e zostaæ

uznana inna, niewymieniona w ustawie sytuacja.

2. Drugi warunek – trudna sytuacja finansowa

Miesiêczny dochód osoby lub rodziny ubiegaj¹cej siê

o pomoc nie mo¿e byæ wiêkszy od kwoty okreœlonej

w ustawie o pomocy spo³ecznej, czyli od tzw. kryterium

dochodowego.

UWAGA : Nale¿y pamiêtaæ o tym, ¿e oba wymienione

warunki – pierwszy i drugi, musz¹ byæ spe³nione jed-

noczeœnie (wyj¹tki od tej regu³y opisane s¹ w dalszej

czêœci opracowania).

Kryterium dochodowe – jak oblicza siê dochód

UWAGA : Nale¿y pamiêtaæ, ¿e kryterium dochodowe

zmienia siê – podlega okresowej weryfikacji. Zmieniaj¹

siê równie¿, podawane w kolejnych rozdzia³ach wy-

sokoœci œwiadczeñ. Aktualne kwoty powinien znaæ pra-

cownik socjalny oœrodka pomocy spo³ecznej. Informacje

mo¿na te¿ znaleŸæ w internecie, telegazecie lub

uzyskaæ telefonicznie (adresów szukaj na ok³adce).

Prawo do œwiadczeñ pieniê¿nych z pomocy spo³ecznej

przys³uguje osobom i rodzinom, które spe³niaj¹ tzw.

kryterium dochodowe. Pomoc skierowana jest do osób

o najni¿szych dochodach. Aby j¹ otrzymaæ nie mo¿na

przekraczaæ poni¿szych kwot.

Wysokoœæ kryterium dochodowego dla osoby samot-

nie gospodaruj¹cej – 477 z³

Ostatnia weryfikacja kryteriów dochodowych i innych

wskaŸników z ustawy o pomocy spo³ecznej mia³a miej-

sce w 2006 roku – od tego czasu nie uleg³y one zmianie

(w pierwszej po³owie 2010 r., kiedy przygotowywane

jest to wydanie broszury, kwoty te s¹ nadal aktualne).

Wysokoœæ kryterium dochodowego na osobê w ro-

dzinie – 351 z³

Seria „Poznaj Swoje Prawa”

Stan prawny na dzieñ 1 kwietnia 2010 r.

Kto i kiedy mo¿e otrzymaæ zasi³ek z pomocy spo³ecznej

PRZYK£ADY OBLICZANIA DOCHODU

Przyk³ad 2 :

dochód w czteroosobowej rodzinie Kowalskich

Przyk³ad 1 :

dochód w czteroosobowej rodzinie Zalewskich

Dochód okreœlony

w ustawie

o pomocy

spo³ecznej (tzw.

kryterium

dochodowe)

Miesiêczny dochód

rodziny

Dochód okreœlony

w ustawie

o pomocy

spo³ecznej (tzw.

kryterium

dochodowe)

Miesiêczny dochód

rodziny

pierwsza

osoba

bezrobot-

ny m¹¿

351 z³ zasi³ek dla bezro-

botnych (wysokoœæ

od 1.01.2010) 717

z³ – drugi miesi¹c

pobierania

pierwsza

osoba

bezrobot-

ny m¹¿

351 z³ zasi³ek dla bezro-

botnych (wysokoœæ

od 1.01.2010) 563

z³ – pi¹ty miesi¹c

pobierania

druga

osoba

pracuj¹ca

¿ona

351 z³ dochód netto 1300

z³

druga

osoba

¿ona

z orzeczo-

n¹ ca³ko-

wit¹ nie-

zdolnoœci¹

do pracy

(dawna II

grupa in-

walidzka)

351 z³ renta socjalna

(wysokoœæ od

1.03.2010) 593,28

z³

trzecia

osoba

dziecko

6-letnie

351 z³ zasi³ek rodzinny

(wysokoœæ od

1.11.2009) 91 z³

czwarta

osoba

dziecko

4-letnie

351 z³ zasi³ek rodzinny

(wysokoœæ od

1.11.2009) 68 z³

Razem 1404 z³ Razem 2176 z³

trzecia

osoba

dziecko

6-letnie

351 z³ zasi³ek rodzinny

(wysokoœæ od

1.11.2009) 91 z³

Dochód Kowalskich jest wy¿szy od okreœlonego w usta-

wie o pomocy spo³ecznej i w³aœciwie nie przys³uguje im

pomoc finansowa. Sytuacje wyj¹tkowe, kiedy pomoc

mo¿e zostaæ przyznana osobie lub rodzinie niespe³-

niaj¹cej kryterium dochodowego, opisujemy w dalszej

czêœci opracowania, patrz rozdzia³: „Zasi³ek celowy ”.

czwarta

osoba

dziecko

4-letnie

351 z³ zasi³ek rodzinny

(wysokoœæ od

1.11.2009) 68 z³

Razem 1404 z³ Razem 1315,28 z³

Dochód Zalewskich jest ni¿szy od okreœlonego w usta-

wie o pomocy spo³ecznej o 88 z³ 72 gr. Rodzina mo¿e

wiêc otrzymaæ np. zasi³ek okresowy, ale zgodnie

z ustaw¹ o pomocy spo³ecznej nie mo¿e on byæ wy¿szy

od 88 z³ 72 gr miesiêcznie.

Zasi³ek sta³y

Zasi³ek sta³y przys³uguje :

1) pe³noletniej osobie samotnie gospodaruj¹cej, niezdol-

nej do pracy z powodu wieku lub ca³kowicie niezdol-

nej do pracy, je¿eli jej dochód jest ni¿szy od kryterium

dochodowego osoby samotnie gospodaruj¹cej;

2) pe³noletniej osobie pozostaj¹cej w rodzinie, niezdolnej

do pracy z powodu wieku lub ca³kowicie niezdolnej do

pracy, je¿eli jej dochód, jak równie¿ dochód na osobê

w rodzinie s¹ ni¿sze od kryterium dochodowego na

osobê w rodzinie.

Wyliczenia przedstawione w przyk³adach na str. 6 i 7 s¹

uproszczone (np. wysokoœæ zasi³ku dla bezrobotnych po-

dana jest w kwocie brutto, chocia¿ w prawdziwym wy-

liczeniu kwota ta by³aby jeszcze pomniejszona o poda-

tek). Przyk³ady maj¹ tylko ogólnie przybli¿yæ, w jaki

sposób ustala siê uprawnienia do œwiadczeñ. Nie nale¿y

automatycznie stosowaæ ich w swojej sytuacji.

Seria „Poznaj Swoje Prawa”

Stan prawny na dzieñ 1 kwietnia 2010 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: