stres przewlekly i ostry(1).doc

•Z biologicznego punktu widzenia ma znaczenie pozytywne, służy adaptacji do określonych warunków psychospołecznych

•Stres ostry, krótkotrwały – jest korzystny (EUSTRES)

•Stres przewlekły nie jest sytuacją adaptacyjną, stanowi on zagrożenie dla zdrowia emocjonalnego i fizycznego

Przewlekły stres prowadzi do uaktywnienia się predyspozycji genetycznych do wystąpienia określonych schorzeń

(w tym chorób nowotworowych

Stres przewlekły (chroniczny)

•Przyspieszenie akcji serca

•Podwyższony poziom cukru

•Zwiększenie stężenia cholesterolu (szczególnie frakcji LDL)

•Utrzymuje wzrost ciśnienia tętniczego

•Wpływa na osłabienie procesów pamięciowych

•Może prowadzić do osteoporozy

•Immunosupresja i obniżenie odporności organizmu

•Zaburzenia snu, stany lękowe

•Zaburzenia łaknienia

•Hamuje produkcję hormonów płciowych

•Wpływa na zwężenie naczyń krwionośnych skóry

•Przyśpiesza reakcję na bodźce

Reakcja na stres wpływa na:

•Temperaturę ciała

•Apetyt i uczucie sytości

•Pobudzenie

•Czujność

•Uwagę

•Nastrój

Stres ostry
towarzyszy nam codziennie, gdy przebiegamy przez ulicę, mamy rozmawiać z szefem, dziecko w domu zachowuje się niegrzecznie. Nie da się uniknąć stresu, nie da się bez niego żyć. Stres ostry wyostrza naszą czujność, spostrzegawczość, pozwala nam szybko stawić czoło sytuacji. Stres przygotowuje nas do większej aktywności, wysiłku, walki. To dzięki stresowi nasi przodkowie polowali, walczyli, potrafili przetrwać. Stres ostry jest pozytywny, pozwala nam przetrwać, szybko nadchodzi i szybko odchodzi. A organizm wraca do równowagi. Do następnego stresu.
Powoduje: przyśpieszenie akcji serca, poszerzenie dróg oddechowych, rozszerzenie źrenic, wzrost krzepliwości krwi, dystrybucję krwi do mózgu i mięśni.

Stres przewlekły
jest zmorą naszych czasów. Ciągłe wymagania w pracy i domu, wyzwania, sesje egzaminacyjne w szkole czy studiach, tempo życia. Wszystko to prowadzi do sytuacji, gdzie stres towarzyszy nam stale. Nie przychodzi i odchodzi, ale jest z nami bez przerwy. Nie pozwala organizmowi odpocząć, powrócić do równowagi. Taki przedłużający się stres nazywamy przewlekłym. Jest on dla organizmu bardzo destrukcyjny. Powoduje wyczerpanie organizmu, osłabienie, trudności w koncentracji i racjonalnym myśleniu. Może zaburzać nasze funkcjonowanie prowadząc do bezsenności, zaburzeń wegetatywnych (np. nadmierna potliwość czy drżenie rąk) lub dawać objawy z konkretnych układów, np. z przewodu pokarmowego (bóle brzucha, nieregularne wypróżnienia, biegunki) czy odporności (zwiększona zachorowalność). Może prowadzić do chorób organicznych jak choroba wrzodowa.
Stres przewlekły trzeba leczyć, trzeba przerwać pasmo zdarzeń prowadzące do sytuacji, gdy organizm nie ma możliwości odpocząć. Warto w ciągu dnia znaleźć dla siebie chwilę na relaks. Można też pomóc sobie przyjmując środki uspokajające, najlepiej te nie obarczone ryzykiem poważnych działań ubocznych. Do takich produktów można zaliczyć Kalms, produkt pochodzenia naturalnego. Zawiera optymalne połączenie dwóch bardzo skutecznych składników: waleriany i chmielu. Wzbogacony jest goryczką, co sprawia że jest szczególnie skuteczny w łagodzeniu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego wywołanych stresem.

Stres nieodmiennie towarzyszy każdemu człowiekowi od chwili narodzin. Nie można go wyeliminować z naszego życia, przeciwnie, jest nam potrzebny. Pomaga organizmowi zmobilizować się, gdy stoją przed nim trudne zadania. Gorzej, gdy stres trwa zbyt długo i jest zbyt silny. Wówczas niszczy nasz organizm.

Wzrost wydzielania adrenaliny wpływa na wysoką wydolność w pracy i warunkuje zdolność do intensywnego wysiłku w krótkich odcinkach czasu. Natomiast długotrwałe oddziaływanie zwiększonej dawki adrenaliny prowadzi do zmian chorobowych w organizmie, zaś kiedy stan skrajnego pobudzenia przedłuża się, może dojść do śmierci.

Nie każdy stres działa negatywnie. Znamy stres dobry - mobilizujący pozytywnie do działania.

Jest jednak zły stres, który jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka. Ten stan pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora. Oto oznaki ostrego stresu:

·         pobudzenie emocjonalne,

·         wzrost ciśnienia krwi,

·         przyspieszenie akcji serca,

·         przyspieszenie oddechów,

·         suchość w ustach,

·         "gęsia skórka",

·         wzrost stężenia cukru we krwi.

Objawy te są wywołane przez pobudzające działanie stresorów na wydzielanie hormonów, m.in. adrenaliny, wazopresyny, prolaktyny czy endorfin.

Po fazie zaalarmowania całego organizmu następuje faza odpoczynku - relaksacji, a więc okres, w którym dochodzi do regeneracji sił.

Nie wszyscy tak samo

Często się zdarza, że ta sama sytuacja (stresor) wywoła u jednego człowieka wszystkie oznaki stresu, a druga osoba w ogóle nie zareaguje lub nasilenie stresu będzie mniejsze. Dzieje się tak, ponieważ to nie sama sytuacja wywołuje stres, ale osobowość człowieka nadaje jej znaczenie - pozytywne lub negatywne.

Bardziej podatne na stres są osoby niecierpliwe, wrogo nastawione do otoczenia, agresywne, żyjące w pośpiechu, nadmienie rywalizujące, dążące do celu za wszelką cenę. Natomiast u osób o przeciwnych cechach (cierpliwych, pokojowo nastawionym, żyjących bez pośpiechu, skłonnych do współpracy, zmierzających do celu bez walki) rzadziej dochodzi do nasilenia stresu.

Stres długotrwały

Powstaje on pod wpływem nasilonego stresora czy stresorów lub gdy działają one w długim czasie. Może prowadzić do rozregulowania organizmu.

Początkowo człowiek wykonuje czynności dużo wolniej. Potem pojawiają się problemy z przekazywaniem i odbiorem informacji, aż w końcu następuje dezorganizacja życia i utrata kontroli nad sytuacją. Długotrwały stres może wywołać negatywne skutki zdrowotne, takie jak:

·         choroby serca,

·         chorobę niedokrwienną,

·         zawał,

·         zaburzenie rytmu serca,

·         nadciśnienie tętnicze,

·         chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy,

·         wysoki poziom cholesterolu we krwi,

·         nerwice,

·         bezsenność,

·         obniżenie odporności,

·         zaburzenia miesiączkowania,

·         zaburzenia erekcji.

Przyzwyczailiśmy się traktować stres jako zjawisko negatywne, szkodliwe, którego za wszelką cenę należy unikać. Jak wiemy z poprzedniego akapity, stres nie musi jednak być szkodliwy. Poprzez mobilizację sił organizmu ułatwia radzenie sobie w trudnych sytuacjach. Umiarkowany stres podnosi jakość wykonania zadań. Trema, która też jest rodzajem stresu, działa mobilizująco i sprawia, że możemy dobrze wypaść przed tłumem widzów, czyli w sytuacji dużego obciążenia psychicznego. Stres jest też bardzo ważnym czynnikiem stymulującym rozwój psychiczny dzieci. Nie tylko wzmaga wydolność organizmu, ale poprzez emocje daje sygnał, że należy podjąć działanie. Między innymi dzięki niemu dziecko uczy się rozwiązywać problemy. Czym różni się dobry stres od złego? Stres jest naszym sprzymierzeńcem, jeśli jest ograniczony w czasie, jego natężenie zaś nie przekracza umiarkowanego, właściwego dla danego organizmu poziomu. Ważne też, zwłaszcza w przypadku dzieci, aby stres występował w sytuacji, w której rozwiązanie sytuacji problemowej będącej jego przyczyną jest możliwe. Napięcie spowodowane stresem po rozwiązaniu problemu umożliwia doznanie uczucia ulgi. Dziecko w takiej sytuacji uczy się, radzić sobie z problemami poprzez rozwiązywanie ich, nie zaś unikanie lub zaprzeczanie ich istnieniu. Nabiera też poczucia sprawstwa, czyli możliwości wywierania wpływu na swoje otoczenie.

Permanentnie podwyższone pobudzenie organizmu powoduje:

·         choroby układu krążenia (zawał, chorobę niedokrwienną, arytmię, nadciśnienie tętnicze)

·         podwyższony poziom cholesterolu we krwi

·         zaburzenia miesiączkowania

·         zaburzenia erekcji

·         obniżenie wydolności układu immunologicznego (obronnego)

·         zaburzenia snu (głównie bezsenność i lęki nocne)

·         bóle psychogenne

Liczne efekty długotrwałego stresu powodują także dolegliwości psychiczne oraz obniżenie wydajności umysłu:

·         problemy z koncentracją (długotrwały stres działa inaczej niż ten wywołany nagłym, jasno określonym bodźcem)

·         zaburzenia pamięci (nadmierne wydzielanie glukokortykosterydów powodują trwałe uszkodzenie niektórych struktur mózgu odpowiedzialnych za pamięć krótkotrwałą)

·         obniżenie nastroju (z depresją włącznie)

·         zaburzenia nerwicowe

·         obniżenie motywacji, zniechęcenie

·         drażliwość

Ocenia się, że niemal 80% chorób serca i układu krążenia, narządów ruchu, skóry i układu pokarmowego powstaje na skutek stresu.

Długotrwały stres sprzyja wystąpieniu wielu schorzeń. Przede wszystkim zaatakowane zostają najsłabsze narządy. U jednych będą one związane z układem pokarmowym, u innych z oddechowym, a u niektórych negatywnemu oddziaływaniu stresu zostanie poddanych wiele narządów. Zależnie od wieku, płci, dotychczasowych doświadczeń, wychowania, przyjmowanych leków, trybu życia, filozofii życiowej i wielu, wielu innych czynników, jedni mają większą podatność na negatywne skutki stresu, inni mniejszą. Reakcja na stres zależy też od tego, jak widzimy siebie - czy jako bierny obiekt, który podlega działaniu stresu, czy jako aktywny podmiot, który na ten stres odpowiada.