FARMACEUTYCZNY.PRZEGLĄD.NAUKOWY.04.2007.pdf

Nr 4/2007

Szanowni Pañstwo,

Kole¿anki i Koledzy

Kole¿anki i Koledzy,

Drodzy Czytelnicy

Drodzy Czytelnicy,

Index Copernicus 1,73 MNiI 3,00

Serdecznie zachêcam do

lektury kolejnego numeru

naszego Czasopisma.

Obok tematyki nauko-

wej, w bie¿¹cym wydaniu

Farmaceutycznego Przegl¹du

Naukowego zawarte s¹ infor-

macje na temat nowootwar-

tej Apteki Szkoleniowej Wydzia³u Farmaceutycznego l¹skiej Aka-

demii Medycznej.

W uroczystoci otwarcia Apteki uczestniczy³o obok Cz³onków

Wysokiej Rady Wydzia³u, wielu dostojnych Goci. I tak, w uroczy-

stoci udzia³ wziê³a Jej Magnificencja Rektor l¹skiej Akademii Me-

dycznej Pani Profesor Ewa Ma³ecka-Tendera, Kanclerz l¹skiej Aka-

demii Medycznej, Cz³onkowie Senatu, Dziekani innych Wydzia³ów

zarówno l¹skiej Akademii Medycznej jak i innych Uczelni Wy¿szych

miasta Sosnowca, Wiceprezydent miasta Sosnowca i inni Przedsta-

wiciele w³adz samorz¹dowych, Prezes Polskiego Towarzystwa Farma-

ceutycznego Pan Profesor Janusz Pluta, który przyby³ na tê Uroczy-

stoæ z Wroc³awia, Prezesi i Przedstawiciele wspó³pracuj¹cych z Wy-

dzia³em i wspieraj¹cych Wydzia³ Przedsiêbiorstw bran¿y farmaceu-

tycznej i informatycznej, Przedstawiciele mediów prasy, radia i tele-

wizji, a tak¿e wspó³pracuj¹cy z Wydzia³em Wydawca i Redaktor

Naczelny Czasopisma Aptekarskiego Pan Wiktor Szukiel, który

przyby³ na nasz¹ uroczystoæ z Warszawy.

Wydzia³owa Apteka Szkoleniowa, spe³niaj¹ca wymogi apteki

ogólnodostêpnej, przestronna i nowoczenie wyposa¿ona, z unikato-

w¹, 11 stanowiskow¹ pracowni¹ komputerow¹ dla studentów, sta-

nowi wzorcow¹ Jednostkê Organizacyjn¹ Wydzia³u, w której kszta³-

ceni s¹ studenci kierunku farmacja , pobieraj¹c nauki od dowiadczo-

nych nauczycieli akademickich, a zarazem mistrzów w zakresie prak-

tycznej nauki zawodu.

Zapraszam do odwiedzenia naszej Apteki Szkoleniowej, zapra-

szaj¹c tak¿e na ³amy Przegl¹du zarówno w charakterze pilnych

Czytelników, jak i Autorów prac, by dzieliæ siê swoj¹ wiedz¹ z Tymi,

którzy oczekuj¹ od rodowisk akademickich merytorycznego, na-

ukowego wsparcia.

Z wiosennym pozdrowieniami,

Redaktor Naczelny:

Prof. dr hab. Krystyna Olczyk

Adres redakcji:

Wydawnictwo PGK MEDIA POLSKA

ul. Stokrotek 51, 43-384 Jaworze Górne k. Bielska-Bia³ej,

Konsultacyjna Rada Naukowa

Przewodnicz¹cy:

Prof. dr hab. Krystyna Olczyk

Cz³onkowie:

Prof. dr hab. Barbara B³oñska - Fajfrowska

Prof. dr hab. Jerzy Brandys

Prof. dr hab. El¿bieta Breziñska

Prof. dr hab Ewa Buszman

Prof. dr hab. Zofia Dzier¿ewicz

Prof. dr hab. Kazimierz G³owniak

Prof. dr hab. Edmund Grzekowiak

Prof. dr hab. Ewa Jagie³³o-Wójtowicz

Prof. dr hab. Krzysztof Jêdrzejko

Prof. dr hab. Krzysztof Jonderko

Prof. dr hab. Jan Kowalski

Prof. dr hab. Jerzy Kwapuliñski

Prof. dr hab. Jan Pachecka

Prof. dr hab. Jerzy Pa³ka

Prof. dr hab. Janusz Pluta

Prof. dr hab. Janusz Solski

Prof. dr hab. Artur Stojko

Prof. dr hab. Maria Wardas

Prof. dr hab. Marek Weso³owski

Dr hab. Barbara Pilawa prof. nadzw. AM

Dr hab. Zdzis³awa Kondera - Anasz

Dr hab. Urszula Mazurek

Dr hab. Andrzej Plewka

Dr hab. Krzysztof Solarz

Dr hab. Krystyna Trzepietowska - Sêpieñ

Wydawca:

Adres Wydawcy:

Wydawnictwo PGK MEDIA POLSKA

ul. Stokrotek 51, 43-384 Jaworze Górne k. Bielska-Bia³ej,

tel. (0-33) 817-38-79 fax (0-33)817-36-31

Krystyna Olczyk

Spis Treci:

Apteka Szkoleniowa Wydzia³u Farmaceutycznego

l¹skiej Akademii Medycznej

Palenie papierosów jest szkodliwe (cz. 1)

Leczenie siarczanem glukozaminy choroby zwyrodnie-

niowej stawów podstawowe informacje dla farmaceuty

Woskowina uszna jako problem terapeutyczny

Wp³yw fitoestrogenów na problemy zdrowotne kobiet

w okresie menopauzy ze szczególnym uwzglêdnieniem

produktów i preparatów z soi

Schorzenia stawów wybrane aspekty

Zaburzenia metaboliczne towarzysz¹ce oty³oci

zwi¹zki przyczynowo-skutkowe

XX Naukowy Zjazd Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego

English for Pharmacists

English Booster Dose 21

P.G.K. Media Polska nale¿y do Konsorcjum

Wydawnictw Medycznych.

Prezydent Konsorcjum:

dr n. med. Adam Kwieciñski

Marketing Manager:

Anna Janik

anna.janik@wizja.net.pl

Opracowanie graficzne i sk³ad:

Robert Cyganik

Wszystkie materia³y opublikowane w pimie objête s¹ ochron¹ Prawa

autorskiego. Projekty chronione s¹ Ustaw¹ o Prawie autorskim i po-

krewnych prawach z 1994 r. (Dz. U. Nr 24, poz. 83). Redakcja za-

strzega sobie dostosowania nades³anych materia³ów do potrzeb pi-

sma. Przedruki mo¿liwe jedynie za zgod¹ wydawcy. Za treæ materia-

³ów reklamowych oraz listów od czytelników redakcja nie odpowiada.

Farmaceutyczny

Przegl¹d Naukowy

Szanowni Pañstwo,

Kole¿anki i Koledzy

Drodzy Czytelnicy

Apteka Szkoleniowa Wydzia³u

Farmaceutycznego l¹skiej Akademii Medycznej

Nr 4/2007

Dr Kazimiera Klementys,

Katedra i Zak³ad Farmacji Stosowanej

Wydzia³ Farmaceutyczny AM

W dniu 5 kwietnia 2007r.odby³o siê uroczyste

otwarcie Apteki Szkoleniowej Katedry i Zak³adu Far-

macji Stosowanej Wydzia³u Farmaceutycznego AM.

Na zaproszenie Pani Dziekan prof. Krystyny Olczyk,

do Sosnowca przyjecha³a JM Rektor l¹skiej Akade-

mii Medycznej prof. Ewa Ma³ecka-Tendera oraz pro-

rektor ds. szkolenia podyplomowego prof. Przemys³aw

Ja³owiecki. W otwarciu Apteki uczestniczyli tak¿e:

wiceprezydent Sosnowca Wilhelm Zych, z-ca Naczel-

nika Wydzia³u Zdrowia Andrzej Wieja, dziekan Wy-

dzia³u Informatyki i Nauki o Materia³ach Uniwersy-

tetu l¹skiego prof. Andrzej Wróbel, dziekan Wydzia-

³u Zdrowia Publicznego AM prof. Ma³gorzata Muc-

Wierzgoñ, kanclerz AM mgr Bernadeta Kuraszew-

ska, wiceprezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej IA dr

Andrzej Del¹g, l¹ski Wojewódzki Inspektor Farma-

ceutyczny dr Izabela Majewska, konsultant wojewódz-

ki ds. farmacji aptecznej dr Lucyna Bu³a, prezes

Oddzia³u Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego

w Katowicach dr Kazimiera Klementys. W obecnoci

cz³onków Rady Wydzia³u Farmaceutycznego AM Pani

Dziekan serdecznie podziêkowa³a wszystkim sponso-

rom którzy przyczynili siê do wyposa¿enia Apteki:

prezesowi Zarz¹du P.I. Kamsoft dr in¿. Zygmuntowi

Kamiñskiemu, dyrektorowi ds. handlowych P.G.F.

Oddzia³u w Katowicach Markowi Kurzeji, dyrektoro-

wi Zak³adów Farmaceutycznych Amara Jaros³awo-

wi Boguckiemu oraz aptekarzom: mgr Stanis³awowi

Berezowskiemu, mgr Piotrowi Brukiewiczowi i mgr

Micha³owi Ligaczowi.

Nowo otwarta Apteka stanowi bazê dydaktyczn¹

dla prowadzenia przedmiotu Farmacja praktyczna

w aptece który, zgodnie ze standardami nauczania

studentów na kierunku farmacja, jest realizowany na

Wydziale Farmaceutycznym AM na pi¹tym roku stu-

diów. Podstawowym zadaniem dydaktycznym tych

æwiczeñ jest dobre przygotowanie studentów do wy-

konywania pracy w aptece.

Apteka zajmuje powierzchniê 240 m 2 i spe³nia

wszystkie normy apteki ogólnodostêpnej. Posiada

odpowiednie pomieszczenia do dyspensowania i prze-

chowywania leków, nowoczenie wyposa¿on¹ recep-

turê, pe³ne zaplecze administracyjno socjalne oraz

zgodny z przepisami podjazd dla osób niepe³nospraw-

Farmaceutyczny

Przegl¹d Naukowy

Nr 4/2007

Apteka Szkoleniowa Wydzia³u Farmaceutycznego l¹skiej Akademii Medycznej

nych. Wyró¿nia t¹ aptekê obecnoæ sali dydaktycznej

z 11 stanowiskami komputerowymi oprogramowany-

mi aptecznym programem komputerowym przekaza-

nym bezp³atnie przez firmê P.I. Kamsoft.

mów zdrowotnych, udzielaniu informacji o mo¿liwych

do zastosowania lekach dostêpnych bez recepty

i sprzeda¿y leków w aptecznym programie kompute-

rowym.

Dziêki aptece szkoleniowej i wykwalifikowanym

pracownikom dydaktycznym studenci mog¹ nauczyæ

siê praktycznie wykorzystywaæ swoj¹ wiedzê zdobyt¹

podczas toku studiów. Mog¹ poznaæ zasady pracy

w aptece, rozwi¹zywaæ trudnoci recepturowe, poznaæ

obs³ugê aptecznego programu komputerowego. Maj¹

mo¿liwoæ zapoznania siê z ustawami i rozporz¹dze-

niami niezbêdnymi w codziennej pracy farmaceuty.

Realizowany program obejmuje tak¿e doradztwo far-

maceutyczne w wybranych jednostkach chorobowych.

Prowadzone s¹ równie¿ zajêcia warsztatowe z uwzglêd-

nieniem studium przypadku oraz praktycznym sto-

sowaniem zasad wydawania leków OTC. Polega to na

pracy studentów w ekspedycji apteki, przeprowadza-

niu wywiadu z pacjentem dotycz¹cego jego proble-

Zawód farmaceuty wymaga, oprócz doskona³ego

przygotowania merytorycznego i rozleg³ej wiedzy, prak-

tycznego stosowania zasad komunikacji interperso-

nalnej wobec pacjentów. Na Wydziale Farmaceutycz-

nym AM dba siê o to, by studentom przekazaæ wzor-

ce niezbêdne do prawid³owego wykonywania zawo-

du. Gwarantuje to wieloletnie przygotowanie dydak-

tyczne pracowników Wydzia³u i w³asna baza dydak-

tyczna. Dodaæ nale¿y, ¿e Apteka Szkoleniowa jest rów-

nie¿ przystosowana do wdra¿ania za³o¿eñ opieki far-

maceutycznej. Realizowanie zasad takiej opieki jest

obecnie wymogiem programów dydaktycznych dla

studentów kierunku farmacja, bo przecie¿ system

opieki nad pacjentem to wymóg czasu i postêpu w za-

wodzie.

Farmaceutyczny

Przegl¹d Naukowy

Leki pochodzenia rolinnego w wietle wspó³czesnej farmakoterapii okresu menopauzy

Palenie papierosów jest szkodliwe (cz. 1)

Nr 4/2007

Adam Pawlak

Oddzia³ Chorób P³uc i Grulicy

Specjalistyczny Zespó³ Grulicy i Chorób P³uc

Bystra l¹ska

Palenie papierosów nie jest zwyczajnym zjawi-

skiem. Po pierwsze, papierosy s¹ jedynym legalnie

sprzedawanym na ca³ym wiecie produktem o udo-

wodnionym dzia³aniu rakotwórczym. Po drugie no-

wotwory z³oliwe czy zawa³ miênia sercowego spo-

wodowane paleniem papierosów to choroby, których

mo¿na unikn¹æ, a na które sami siê skazujemy pal¹c

papierosy. Po trzecie miliony pal¹cych Polaków to

zwyczajni, normalni ludzie, którzy s¹ uzale¿nieni.

Palenie papierosów przypomina rosyjsk¹ ruletkê;

nikt z bior¹cych udzia³ w grze nie jest bezpieczny,

zawsze kto musi zgin¹æ. Jedyne pytanie to kto i kie-

dy? W Polsce wród przegrywaj¹cych m³odych mê¿-

czyzn co drugi jest ofiar¹ palenia.

Twierdzenia, ¿e palenie jest szkodliwe jest spraw¹

oczywist¹. To truistyczne stwierdzenie nie ma jednak

prze³o¿enia na wzrastaj¹c¹ iloæ pacjentów, którzy zg³a-

szaj¹ siê do lekarza ze schorzeniami bêd¹cymi nastêp-

stwem palenia. W ludzkiej mentalnoci pokutuje we-

wnêtrzne przekonanie, ¿e choroby o których tak du¿o

w mediach, a które na pewno zwi¹zane s¹ z paleniem,

(nowotwory, zawa³ miênia sercowego, choroba wrzo-

dowa, przewlek³e zapalenie oskrzeli) na pewno nie do-

siêgn¹ nas. Niestety na póniejszy odwrót od na³ogu

jest jednak najczêciej za póno. Przys³owie m¹dry Po-

lak po szkodzie ma w tym wypadku wymiar globalny.

Spalenie w wysokiej temperaturze tytoniu w pa-

pierowej koszulce to proces chemiczny. W jego wyni-

ku powstaje wiele gatunków gronych trucizn. Dym

tytoniowy sk³ada siê z prawie 4000 zwi¹zków chemicz-

nych, w tym ponad 40 to substancje rakotwórcze. Czêæ

z nich znajduje siê w tytoniu, substancji dodawanych

w procesie produkcji papierosów, oraz bibu³ki papie-

rosa. Cztery grupy wystêpuj¹cych w dymie zwi¹zków

maj¹ najwiêksze dzia³anie chorobotwórcze. S¹ to:

substancje smo³owate; zawieraj¹ sk³adniki naj-

bardziej szkodliwe, dra¿ni¹ce i rakotwórcze,

nikotyna; powoduje wzrost cinienia têtnicze-

go, przyspieszenie czynnoci serca, ale g³ównie

doprowadza do uzale¿nienie podobnego do

heroiny czy kokainy,

tlenek wêgla; powoduj¹c niedotlenienie narz¹-

dów wewnêtrznych i miêni,

zwi¹zki promieniotwórcze; g³ównie o³ów i po-

lon, promieniuj¹ce cz¹steczki alfa, maj¹ce istot-

ne znaczenie dla powstawania nowotworów.

Wszystkie te substancje to substancje wprowadzo-

ne do najg³êbszych zakamarków palacza; ale tak¿e do

organizmów wszystkich, którzy przebywaj¹ w rodo-

wisku zanieczyszczonych dymem tytoniowym. Tak¿e

p³ód w ³onie matki pali wraz z ni¹. Na podstawie do-

tychczasowych obserwacji stwierdzono, i¿ prawie 1/3

pacjentów operowanych z powodu raka p³uc nie pali³o

papierosów a sta³o siê jedynie biernymi palaczami wdy-

chaj¹c dym tytoniowy w domu, pracy, na wakacjach.

Palenie sta³o siê norm¹ spo³eczn¹ najpierw wród

mê¿czyzn a nastêpnie kobiet. Od 30 lat Polska znajdu-

je siê niezmiennie w czo³ówce krajów o najwy¿szej kon-

sumpcji tytoniu na wiecie. W po³owie lat 90-tych

wród Polaków w wieku 30-40 lat pali³o 40% kobiet

i 60% mê¿czyzn. Nieco mniej ni¿ 10 mln palaczy wy-

pala rocznie oko³o 100 miliardów papierosów!

Coraz lepsze zrozumienie mechanizmów powsta-

wania wielu chorób pozwala mieæ nadziejê, ¿e licz-

nym schorzeniom bêdzie mo¿na w przysz³oci zapo-

biegaæ dziêki postêpowi technologicznemu w medy-

cynie molekularnej i genetyce. Najwa¿niejsze dzia³a-

nie jednak, maj¹ce na celu obni¿enie chorobowoci

i umieralnoci, a mianowicie zaprzestanie palenia ty-

toniu, jest czêsto pomijane.

Statystyki s¹ bardzo przygnêbiaj¹ce. W 1990r pa-

lenie papierosów by³o przyczyn oko³o 400 000 zgo-

nów w Stanach Zjednoczonych. Cztery podstawowe

ich przyczyny to znaczy choroby serca, nowotwo-

ry(szczególnie rak p³uc),choroby naczyñ mózgowych

i przewlek³a obturacyjna choroba p³uc(POChP), s¹

cile zwi¹zane z paleniem.

Z drugiej jednak strony, badania prowadzone w ostat-

nich trzech dekadach wykaza³y, ¿e po zaprzestaniu pale-

nia ryzyko chorobowoci i umieralnoci z powodu cho-

rób zale¿nych od tytoniu znacznie siê obni¿a.

Dodatkowo istnieje zwi¹zek czasowy miêdzy eks-

pozycj¹ na dym tytoniowy a pojawieniem siê choro-

by. charakterystyczny jest wieloletni okres utajenia

miêdzy rozpoczêciem ekspozycji a wyst¹pieniem ob-

jawów, ale te¿ okres spadku ryzyka zachorowalnoci

wkrótce po zaprzestaniu palenia.

Farmaceutyczny

Przegl¹d Naukowy

Palenie papierosów jest szkodliwe

Nr 4/2007

Przewlek³a obturacyjna choroba p³uc

w nich zwi¹zki miêdzy FEV1 a nasileniem na³ogu pa-

lenia tytoniu mierzonym paczkolatami. Jeden pacz-

korok oznacz palenie jednej paczki(20 papierosów)

dziennie przez rok palenia. Wypalanie 40 papierosów

dziennie przez rok równa siê 2 paczkolatom.

Lekarze te¿ nie s¹ uodpornieni na szkodliwe dzia-

³anie palenia papierosów. Doll i wspó³pracownicy le-

dzili przez 40 lat zgony wród 34.439 lekarz brytyj-

skich(tylko mê¿czyzn) zbadanych w 1951 roku. Zgo-

ny z wszystkich przyczyn odnoszono do nawyku pale-

nia papierosów w 1951 r. i dalszych latach. W ci¹gu

40 lat zmar³o oko³o 20 000 uczestników badañ. Z po-

wodu POChP zmar³o 542 lekarzy. U pal¹cych papie-

rosy ryzyko zgonu z powodu POChP by³o 14-kriot-

nie wiêksze ni¿ u niepal¹cych. Ryzyko to by³o wprost

proporcjonalne do liczby wypalonych papierosów

dziennie. Porzucenie na³ogu palenia przed 35 rokiem

¿ycia zredukowa³o ryzyko zgonu do obserwowanego

u niepal¹cych. Rzucenie na³ogu miedzy 45 a 54 ro-

kiem ¿ycia obni¿y³o ryzyko zgonu o po³owê.

Przeprowadzono dwa bardzo wa¿ne badania oce-

niaj¹ce u by³ych palaczy zale¿noæ miêdzy rezygnacj¹

z palenia, a czêstoci¹ wystêpowania upoledzenia

funkcjonalnego p³uc. Populacyjne badania któremu

poddano 5000 mê¿czyzn i kobiet w wieku powy¿ej

65 lat, nie wykaza³o ró¿nic w funkcjonowaniu p³uc

miêdzy palaczami, którzy przestali paliæ przed ukoñ-

czeniem 40 r.¿., a osobami, które nigdy nie pali³y.

Funkcja p³uc u osób, które rzuci³y palenie miêdzy 40

a 60 r.¿., by³a prawie równa funkcji p³uc u osób nie-

pal¹cych o 2,5-7,5 roku starszych .Osoby ,które prze-

staj¹ paliæ po 60 r.¿. mia³y czynnoæ p³uc porówny-

waln¹ z niepal¹cymi o 5,5-15 lat starszymi, natomiast

nadal pal¹cy-porównywaln¹ z niepal¹cymi o 10-20 lat

starszymi. Wniosek z tych badañ jest prosty, im szyb-

sze zaprzestania palenia tym lepsza ochrona czynno-

ci p³uc. Jednak nigdy nie jest za póno na rezygnacjê

z na³ogu, poniewa¿ nawet u tych, którzy zrezygnowa-

li po 60 roku ¿ycia, p³uca funkcjonowa³y znacznie le-

piej ni¿ u nadal pal¹cych.

Choroba obturacyjna dróg oddechowych stanowi

grupê takich zaburzeñ jak rozedma p³uc i przewlek³e

zapalenie oskrzeli. W 1993r POChP by³a czwart¹ przy-

czyn¹ mierci w Stanach Zjednoczonych, powoduj¹c¹

ponad 100 000 zgonów rocznie.

Od 1970r umieralnoæ zwi¹zana z POChP wzro-

s³a ponad 3-krotnie.Powa¿ne zachorowania i zgony

spowodowane t¹ chorob¹ zdarzaj¹ siê prawie wy³¹cz-

nie u palaczy. Zwi¹zek pomiêdzy nasileniem na³ogu

palenia tytoniu a wystêpowaniem POChP nie ulega

w¹tpliwoci. Zosta³y one udowodnione w szerokich

i d³ugoletnich badaniach Fletchera.

Fletcher i Peto obserwowali przez 8 lat du¿¹ gru-

pê konduktorów autobusów londyñskich. Stwierdzi-

li oni, ¿e czêæ osób pal¹cych papierosy roczny spa-

dek natê¿onej objêtoci wydechowej pierwszosekun-

dowej (FEV1) by³ szybszy ni¿ u niepal¹cych i u pozo-

sta³ych pal¹cych. Im bardziej nasilone by³o upole-

dzenie FEV1 na pocz¹tku badania, tym wiêkszy by³

jej roczny spadek. Zaprzestanie palenia we wczesnym

okresie choroby powodowa³o spowolnienie spadku

FEV1 do obserwowanego u niepal¹cych.

Badana grupa by³a obserwowana dalej, a¿ do 20

lat od wstêpnego badania spirometrycznego. Sporód

2718 zbadanych zmar³o104. Stwierdzono znaczn¹

przewagê zgonów wród osób, u których FEV1 by³a

zmniejszona w badaniu wstêpnym.

Trwaj¹ce 10 lat prospektywne badania populacyj-

ne w Tuscon w stanie Arizona potwierdzi³y zwi¹zek

ryzyka zgonu ze stopniem obni¿enia FEV1 oraz zwiêk-

szenie rocznego spadku FEV1,w miarê nasilenia siê

obturacji oskrzeli. To ostatnie zjawisko przyjê³o siê

okrelaæ jako objaw wycigów konnych (horse race).Po-

mimo tych dowodów, obecnie Burrows uwa¿a, ¿e jest

odwrotnie. Roczny spadek FEV1 ma maleæ w miarê

nasilenia siê obturacji oskrzeli.

O roli palenia papierosów w rozwoju POChP

wiadcz¹ spostrze¿enia, ¿e choroba jest bardzo rzad-

ka u ludzi, którzy nigdy nie palili. Wyj¹tkiem s¹ cho-

roby maj¹cy wrodzony brak alfa1-antytrypsyny.

Jest bardzo wiele prac wykazuj¹cych zwi¹zki miê-

dzy paleniem tytoniu, a upoledzeniem dro¿noci

oskrzeli. Znaczna ich liczba jest cytowana w raporcie

lekarza naczelnego USA, który stanowi dokument

potwierdzaj¹cy, ¿e palenie tytoniu jest czynnikiem

patogenetycznym w odniesieniu do POChP. Polskie

prace epidemiologiczne nad czêstoci¹ powstawania

POChP równie¿ podkrelaj¹ zwi¹zki miedzy paleniem,

a obturacj¹ oskrzelow¹.

Bardzo wymowne s¹ równie¿ wyniki innych amery-

kañskich badañ epidemiologicznych. Porównywano

R ak p³uc

W 80 do 90% przypadków raka p³uc jego wyst¹-

pienie jest bezporednio zwi¹zane z paleniem papie-

rosów. Ryzyko to, zale¿nie od intensywnoci palenia,

jest du¿o wiêksze ni¿ ryzyko dotycz¹ce innych nowo-

tworów, z wyj¹tkiem zlokalizowanych w górnych dro-

gach oddechowych i prze³yku.

Obecnie rak p³uc jest najczêciej rozpoznawan¹

chorob¹ nowotworow¹ na wiecie i najczêstsz¹ no-

wotworow¹ przyczyn¹ mierci zarówno wród mê¿-

czyzn, jak i kobiet w Stanach Zjednoczonych. Zanim

Farmaceutyczny

Przegl¹d Naukowy

ak p³uc

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: