dostosowanie wymagań.pdf

Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia-

ma swoje prawne oparcie w rozporządzeniu MEN z dnia 24 kwietnia 2002r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz

przeprowadzania egzaminów (Dz. U. 46/02, poz.433).

Zapis rozporządzenia mówi, że dostosować wymagania należy: „wszystkim uczniom z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub

specyficznymi trudnościami w uczeniu się”. Opinię o tym może wydać publiczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna lub niepubliczna mająca

uprawnienia tych pierwszych.

W zależności od rodzaju dysfunkcji dziecka dostosowanie wymagań dotyczy:

- formy sprawdzania wiadomości,

- formy oraz treści równocześnie.

Najczęściej spotykane wśród uczniów zaburzenia i odchylenia rozwojowe to:

· Dysgrafia-

Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej

powinny więc być ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy będzie się różniło. Na przykład, jeśli nauczyciel nie potrafi

odczytać pracy ucznia może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego samego zakresu materiału. Może skłaniać ucznia do pisania

drukowanymi literami lub na komputerze.

· Dysortografia-

Dostosowanie wymagań dotyczy głównie formy sprawdzania i oceniania wiadomości z zakresu pisowni pod względem ortograficznym,

fonetycznym, interpunkcyjnym. Zamiast klasycznych dyktand można stosować sprawdziany polegające na: uzasadnianiu pisowni wyrazów odwołując

się do znajomości zasad ortograficznych, ocenianiu odrębnie merytorycznej strony pracy i odrębnie poprawności pisowni, nie wpisując tej drugiej

oceny do dziennika. Postępy w zakresie ortografii należy sprawdzać za pomocą dyktand z komentarzem, okienkiem ortograficznym. Zakres

sprawdzianu powinien obejmować jeden rodzaj trudności ortograficznej- umożliwi to skoncentrowanie się na zagadnieniu, tym samym zmniejszając

ilość błędów i dając dziecku poczucie sukcesu.

W żadnym przypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia dziecka z nauki ortografii i gramatyki.

· Dyskalkulia-

Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia, bowiem dziecko z tego rodzaju zaburzeniami ma skłonność do

przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że dziecko nie rozumie zagadnienia.

Tak więc dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzenia wiadomości przez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania w danym

zadaniu i jeśli jest on poprawny- wystawiamy uczniowi ocenę pozytywną. W przedmiotach ścisłych należy umożliwić uczniowi ustne skomentowanie

wykonywanych działań. W przypadku prac pisemnych nauczyciel powinien zwrócić uwagę na graficzne rozplanowanie sprawdzianu- pod treścią

zadania powinno być wolne miejsce na rozwiązanie. Pozwoli to uniknąć niepotrzebnych pomyłek jak np. gubienie, mylenie znaków, cyfr, symboli.

Materiał programowy wymagający znajomości wielu wzorów, symboli, przekształceń można podzielić na mniejsze partie.

· Dysleksja-

Dostosowanie wymagań ( umiejętność czytania, rozumienie przeczytanych treści) w zakresie formy może nastąpić w klasach, gdzie

programowo jest sprawdzane opanowanie tych umiejętności (tj. klasy młodsze). Widząc trudności dziecka nauczyciel może: odpytać go z czytania na

osobności; nie ponaglać, nie krytykować, nie zawstydzać, nie mobilizować stwierdzeniami „jak się postarasz, to będzie lepiej”; nie zadawać do domu

obszernych czytanek do opanowania.

Pisemne sprawdziany mogą ograniczać się do sprawdzanych wiadomości, wskazane jest zatem stosowanie testów wyboru, zdań niedokończonych,

tekstów z lukami- pozwoli to dziecku skupić się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania. Wskazane jest preferowanie odpowiedzi

ustnych, Sprawdzanie wiadomości powinno odbywać się dość często i dotyczyć krótszych części materiału. Pytania kierowane do ucznia powinny być

precyzyjne, konkretne. Należy unikać pytań typu: „Co wiesz o…”.

W klasach starszych problem jest bardziej złożony, gdyż opanowanie wiedzy opiera się na założeniu, że uczeń potrafi już sprawnie czytać i ta

umiejętność rzeczywiście jest niezbędna. Uczeń ma zatem niewielkie pole manewru. W zasadzie jedyne, co może zrobić, to więcej czasu poświęcać na

naukę, korzystać z opracowań lektur, lektur nagranych na dyskietkach lub taśmach magnetofonowych. Nauczyciele nie mają wyboru, dysleksja nie

daje podstaw do obniżenia wymagań jakościowych- „cierpią” bowiem na nią uczniowie z co najmniej przeciętną sprawnością intelektualną.

· Sprawność intelektualna niższa od przeciętnej-

W przypadku tych uczniów konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy jak i treści wymagań. Pamiętać jednak należy, że

obniżenie kryteriów jakościowych nie może zejść poniżej podstawy programowej.

Dzieci z inteligencją ogólną niższą niż przeciętna nie zawsze mają zaburzone te same funkcje. Generalnie jednak najczęściej występującymi są:

zaburzenia myślenia słowno-pojęciowego, wolne tempo pracy i uczenia się, trudności z koncentracją uwagi. Ze względu na powyższe cechy konieczne

jest zastosowanie metod ułatwiających tym dzieciom opanowanie materiału.

Wymagania co do formy mogą obejmować:

- przerabianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności,

- pozostawianie więcej czasu na jego utrwalenie

- podawanie poleceń w prostszej formie, unikanie trudnych czy abstrakcyjnych pojęć,

- częste odwoływanie się do konkretu, przykładu,

- unikanie pytań problemowych, przekrojowych,

- wolniejsze tempo pracy,

- w miarę możliwości odrębne instruowanie dzieci,

- zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie samodzielnie wykonać.

Jeśli dostosujemy wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb ucznia pod względem formy (tam, gdzie to wystarcza) lub formy

i treści (tam, gdzie to konieczne) to oceniać należy go według kryteriów obowiązujących, uwzględniając przy tym także jego własny wkład pracy.

Uzyskanie takiej opinii z PPP nie zwalnia dziecka z posiadania jak najszerszego zakresu wiedzy i umiejętności, powinno raczej zachęcać do

analizowania zdobytych już wiadomości, a także do systematyczności w utrwalaniu wiedzy.

Nabywanie kompetencji w zakresie:

1. UCZENIE SIĘ

Rozwiązywanie problemów poznawczych i realizacyjnych.

Organizowanie procesu uczenia się i przyjmowania odpowiedzialności za własne wykształcenie.

Wykorzystywanie doświadczeń i łączenie różnych elementów wiedzy szkolnej i społecznej.

2. MYŚLENIE

Dostrzeganie związków przeszłości z teraźniejszością, związków przyczynowo-skutkowych i zależności funkcjonalnych. Radzenie sobie

z niepewnością i złożonością zjawisk; ich całościowe i kontekstowe postrzeganie.

3. POSZUKIWANIE

Dostrzeganie, porządkowanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł, w tym rozważne i umiejętne korzystanie z mediów.

4. DOSKONALENIE SIĘ

Ocena postaw i postępowania własnego oraz innych, zgodnie z przyjętymi normami i systemem wartości uniwersalnych.

Przyjmowanie odpowiedzialności za siebie i innych.

Elastyczne reagowanie w obliczu zmiany, poszukiwanie nowych rozwiązań, stawianie czoła przeciwnościom.

Dbanie o zdrowie własne i drugiego człowieka.

5. KOMUNIKOWANIE SIĘ

Skuteczne komunikowanie się.

Prezentacja własnego punktu widzenia, argumentowanie i obrona własnego zdania.

Gotowość wysłuchania i brania pod uwagę poglądów innych ludzi.

Korzystanie z nowych technologii komunikacyjnych.

6. WSPÓŁPRACA

Praca w grupie; negocjowanie i osiąganie porozumienia; podejmowanie decyzji grupowych; stosowanie procedur demokratycznych.

Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów.

7. DZIAŁANIE

Organizowanie pracy własnej i innych; opanowanie technik i narzędzi pracy.

Projektowanie działań i przyjmowanie odpowiedzialności za ich przebieg oraz wyniki.

Racjonalne gospodarowanie czasem.

Poniższa tabela przedstawia zakres dostosowania kompetencji (cyfry od 1-7 odpowiadają podanym powyżej kompetencjom), metody formy oraz

środki dydaktyczne, które można wykorzystać w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Uczeń słaby

Zakres dostosowania

Zasady

Metody

Formy

Środki

dydaktyczne

1,2- stosowanie jasno sformułowanych poleceń i instrukcji,

częste sprawdzanie stopnia ich zrozumienia,

-dzielenie materiału na małe partie i systematyczne

sprawdzanie czynionych postępów,

-stosowanie pytań naprowadzających.

-indywidualizacji,

-stopniowania

trudności,

-afirmacji,

-systematyczności

i ciągłości,

-pozytywnych

wzmocnień,

-pomocy

koleżeńskiej.

- polisensoryczna,

-poglądowa,

-praktycznego

działania,

-aktywizująca .

-indywidualna

jednorodna,

-grupowa .

Audiowizualne,

plansze

dydaktyczne,

karty pracy

(fiszki), gry

dydaktyczne .

Uczeń zdolny

Zasady

Metody

Formy

Środki dydaktyczne

-indywidualizacji,

stopniowania trudności,

-systematyczności,

-udzielania pomocy

koleżeńskiej,

-powierzanie

odpowiedzialnych ról.

-aktywizujące,

-problemowe,

-praktycznego działania.

-indywidualna (asystent,

lider),

-grupowa.

Zadania o zwiększonym

stopniu trudności (karty

pracy),

-teksty źródłowe-analiza,

-uczestnictwo w

konkursach, olimpiadach

przedmiotowych lub

artystycznych,

-wykorzystanie albumów,

encyklopedii, programów

multimedialnych,

-przynależność do kół

zainteresowań.

Uczeń słabosłyszący

Zakres dostosowania

Zasady

Metody

Formy

Środki

dydaktyczne

1,2- trudności w zakresie myślenia, rozumienia związków

przyczynowo-skutkowych,

-podawanie prostych informacji i informacji w formie

pisemnej, wzbogacanie ich ilustracją lub symbolem

wyuczonym,

4- wydłużenie czasu na podjęcie decyzji, udzielenie

odpowiedz, wykonanie zadania,

5- wypracowanie płaszczyzny porozumienia

pozawerbalnego dostosowanego do potrzeb i możliwości

dziecka,

7- pomoc przy organizowaniu własnego warsztatu pracy

poprzez wskazywanie właściwych metod.

-indywidualizacji,

-stopniowania

trudności,

-systematyczności,

-pozytywnych

wzmocnień,

-doboru

odpowiedniego

miejsca w klasie

(2 ławka przy oknie).

-wizualizacji,

-poglądowe,

-praktycznego

działania,

-aktywizujące,

polisensoryczne,

-wiązania teorii

z praktyką.

-indywidualna,

-zespołowa.

Obrazki, ilustracje,

etykiety, karty

pracy, środki

audiowizualne,

komputer.

Uczeń słabowidzący

Zakres dostosowania

Zasady

Metody

Formy

Środki

dydaktyczne

1,2- przekazywanie treści w formie ustnej, w zależności

od potrzeb przekazywanie informacji w formie pisemnej

(powiększona czcionka),

-podawanie jasno sprecyzowanych instrukcji i pleceń,

-wprowadzanie wielozmysłowego poznawania

rzeczywistości,

- indywidualizacji

warunków nauki

i pracy (odpowiednie

miejsce w klasie,

dobór oświetlenia),

-stopniowania

- polisensoryczne,

-samodzielnego

dochodzenia do

wiedzy,

-podające (opis,

instrukcja,

- indywidualna,

-grupowa.

Teksty

z powiększonym

drukiem, praca

z komputerem,

kasety

magnetofonowe,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: