Wydawnictwo Unia 1000096776 My�li o Polsce i Polakach Biblioteka polska Jerzy Robert Nowak wra SPIS TRE�CI Zawsze byli�my inni ......................... 13 Zakazane cytaty ............................ 14 Polonocentryzm masochistyczny ................... 15 Autorytety wyobcowane z Narodu ................. 18 Dialog z Ojczyzn� czy nihilizm narodowy ............. 23 Ko�ci� i Nar�d ............................ 25 Klucze do polsko�ci .......................... 27 Polak�w portret w�asny i cudzy ................... 30 Dzieje polskich zaniecha� ....................... 32 Polski absurd � urodzaj na kunktator�w u w�adzy ........ 34 Polskie pob�a�anie dla zdrajc�w ................... 34 Nieumiej�tno�� �r�nienia si� pi�knie" ............... 35 To, co najcenniejsze w narodzie ................... 36 Nie ma jak Polki ............................ 37 Sprawa Polski � sprawa wolno�ci .................. 38 Atrakcyjno�� polsko�ci ........................ 40 Polacy i �ydzi ............................. 41 Obala� mity i stereotypy ....................... 43 Rozdzia� I Ludzie dawnej Polski ......................... 45 Jan D�ugosz, Polska zawi�� ...................... 47 Erazm z Rotterdamu, Pochwala wspania�omy�lno�ci polskiego kr�la .................................. 47 Stanis�aw Hozjusz, Koszty polskiej wspania�omy�lno�ci ....... 48 Sahib Gire'}, Je�li przepu�cisz dzi� swemu wrogowi. ......... 48 Marcin Bielski, Piersi s� naszymi murami .............. 49 Giulio Ruggieri, Lubi� pr�nowanie i pohulanki .......... 49 Moj�esz Isserles, Bez Polski los Izraela by�by nie do zniesienia . . 50 Tynes Moryson, Polska wolno�� wyznania .............. 50 Bonifacio Giovanni Bernardino, markiz d'Oria, Nikt tu nie jest cenzorem ................................ 50 Miko�aj Sienicki, Ust zatyka� sobie nie damy ............ 51 Stefan Batory, Polacy, nar�d p�ochy ................. 51 Marcin Kromer, S� otwarci i szczerzy ................ 51 Jan Karol Chodkiewicz, Polski brak wytrwa�o�ci .......... 52 Stanis�aw ��kiewski, Nar�d bez kr�lob�jc�w ............ 53 673673 Ok�adk� projektowa� Maciej Sadowski Redaktor naczelny Wydawnictwa Jerzy Skwara Copyright 1994 � by Jerzy Robert Nowak Copyright 1994 � by Wydawnictwo Unia Katowice r*V\ ISBN 83-900057-9-4 2 i^ Wydanie drugie, przejrzane i uzupe�nione Z�o�ono i wydrukowano w Drukarni Archidiecezjalnej w Katowicach w 1994 roku 5 na. wyniszczenie ............................ 98 Aleksander A. Bestu�ew, Daj Bo�e, by krew zala�a polskich pan�w ................................. 99 Aleksander Odojewski, �Z Rusi� Lach walczy o swobod�" ..... 99 Henry De Brougham, Polska dala wz�r najtrudniejszej reformy . . 100 Klemens von Metternich, Polonizm � symbol rewolucji ...... 101 Karl von Clausewitz, Polska wrogiem naturalnym Prus ....... 101 Richard Wagner, Prapolska ekstaza ................. 102 Horace Sebastian!, Porz�dek panuje w Warszawie ......... 103 Alfred De Musset, Do Polski ..................... 104 Pierre Jean de Beranger, Niech nasi tch�rze wstydem sp�on� .... 104 Rozdzia� IV Spiskowcy i organicznicy (1832-1863) ............... 105 Adam Mickiewicz, O ludziach rozs�dnych i ludziach szalonych . . 106 Kajetan Ko�mian, Jeste�my jak ko� dziki uchwycony w stepie ... 108 Juliusz S�owacki, Gotowi byliby�my zaci�gn�� kredyty nawet pod zastaw ksi�yca .......................... 109 Zygmunt Krasi�ski, O polskich zaniechaniach ............ 109 Friedrich Raumer, Chwa�a Konstytucji 3 Maja ........... 112 Miko�aj I, Polak�w mo�na ujarzmi� ty Iko strachem .........113 Nicolas Jean de Dieu Soult, Niczego nie zawdzi�czamy Polakom . 114 Marie Joseph de la Fayette, Ca�a Francja jest polska ........ 115 Charles Talleyrand-Perigord, Upadek Polski zostawi� pr�ni� ... 116 Thomas Carlyle, Polska zas�u�y�a na, �mier� ............. 118 Yictor Hugo, Polski nie uda si� zamordowa� ............ 119 Helmut von Moltke, Polska przewy�sza�a wszystkich sw� tolerancj� ................................ 120 Honore de Balzac, Polacy � �podpalaczami Europy" ....... 120 Jules Michelet, Nar�d najbardziej ludzki .............. 122 Istvan Szechenyi, B��dna taktyka Polak�w ............. 123 Lajos Kossuth, Sprawa Polak�w � spraw� ca�ej Europy ...... 123 Miko�aj Sazonow, Z Polski p�yn�y do Rosji wszystkie idee post�pu i wolno�ci ........................... 124 Ferenc Liszt, Nie ma jak Polki .................... 125 Heinrich Heine, Ukl�knijcie przed Polkami! ............. 126 Karol Marks, Polska � �o�nierzem rewolucji ............ 127 Fryderyk Engels, Polacy to nar�d skazany na zag�ad� ....... 128 Fryderyk Chopin, �eby Polska .................... 129 Cyprian Norwid, Gdzie ka�dy czyn za wcze�nie wschodzi, a ka�da ksi��ka za p�no ............................ 129 Julian Klaczko, Polska �atwo�� wybaczania zdrajcom ........ 132 Ignacy Kruszewski-Habdank, Upadli�my p�rodkami ....... 134 Micha� Wiszniewski, Niewytrwali w pracach rozumu ........ 134 Rozdzia� V Tragedia powstania 1863 roku i represje popowsta�cze ...... 135 Aleksander II, �adnych marze� ................... 136 Francis Napier, My�l o Polsce jest chimer� .............. 137 Maciej Sarbiewski, Niewiele rzeczy doprowadzaj� do ko�ca .... ' Wojciech Dembo��cki, Polacy pomagaj� innym} bez troski o interes w�asny ............................ f Hauteville, Zwyci�stw nigdy nie wykorzystuj� ............ ' Maria Ludwika Gonzaga, Polska mog�aby podbi� ca�y �wiat .... f Jan W�yk, W Polsce niczego nie da si� ukry� ............ f Daniel Krman, Niebo szlachty i raj �yd�w ............. f Jan Amos Komensky, Polska tolerancja wobec r�nowierc�w ... f Bernard O'Connor, �atwo daj� si� oszukiwa� ............ f Rozdzia� II Odrodzenie w upadku (1733-1795) ................. 5 Stanis�aw Konarski, Nauczmy si� broni� interes�w w�asnego kraju . 6 Charles Monteskiusz, Polska �le korzysta z wolno�ci ........ 6 Johann Joseph Kausch, Najodwa�niejsza z nacji �wiata ....... 6 F. de Pi�e�, B. de Kerdu, Najznakomitsi pijacy w Europie ..... 6 Hubert Yautrin, Panuje tu powszechne przekonanie, �e wyroby krajowe s� kiepskie .......................... 6 Fryderyk II Hohenzollern, Za z�oto mo�na w Polsce wszystko zdzia�a� ................................. 6 Katarzyna II, Me chcemy aktywnej Polski .............. 6 Jakob Johann Sievers, Jak zmi�kcza�em kr�la Stanis�awa Augusta . 6 Claude Carloman de Rulhiere, Nigdy nie pragn�li podboj�w .... 7 Wolter, Rozbi�r Polski by� pomys�em geniusza ........... 7 Jean Jac�ues Rousseau, Serca � jedynym azylem Polak�w ..... 7 Ibrahim Effendi, Polacy, nar�d szczery i otwarty .......... 7 Klemens XII, Pom�cie Polsce .................... 7 Stanis�aw Staszic, Wszelkimi sposobami do niepodleg�o�ci ...... 7 Wirydianna Fiszerowa, Gadulstwo Sejmu Czteroletniego ...... 7 J�zef Poniatowski, Stanis�aw A. Poniatowski, Honor czy prywata . 7 Hugo Ko���taj, Talent nie ma tu wp�ywu na dob�r na urz�dy ... 7 Jakub Jasi�ski, Zdrajcy lub ludzie bez energii ............ 8 Rozdzia� III Mi�dzy zuchwalstwem a uleg�o�ci� (1796-1831) .......... 8 Napoleon I, Dla Polak�w nie ma rzeczy niemo�liwych ....... 8. Aleksander I, Schlebiaj�c Polakom, uczyni� ich Rosjanami ..... 8; Niko�aj Karamzin, Zdobyli�my Polsk� mieczem � oto nasze prawo .................................. 8. Adam Jerzy Czartoryski, �aden Rosjanin nie by� Polsce �yczliwy . 8 < Germaine De Stael, W tym kraju wszystko wydaje si� szkicem ... 8 1 Aleksander Fredro, Mi�dzy zuchwalstwem a uleg�o�ci� ....... 8' . August Marmont, Napoleon powinien by� oprze� si� na Polakach . 8! Piotr Wiaziemski, Polski nie spos�b rozstrzela� ........... 8' J�zef Ch�opicki, P�g��wki zrobi�y burd� .............. 9( Paul C. A. de Bourgoing, Stracone szans� Powstania Listopadowego ............................. % Ignacy Pr�dzy�ski, Mi�kko�� � b��dem narodowym ........ 9' . Maurycy Mochnacki, O wolno�� my�lenia .............. 9' przegranej sprawy ........................... 183 Pius X, Du�o bardziej polscy ni� katoliccy .............. 185 Henryk Sienkiewicz, Nie wolno por�wnywa� nacjonalizmu polskiego z niemieckim i rosyjskim .................. 185 R�a Luksemburg, Nie potrzebujemy niepodleg�ej Polski! ..... 186 Julian Unszlicht, W obronie polsko�ci. ................ 187 Wac�aw Ga.siorowski, Zyskowne �po�wi�canie si�" dla Ojczyzny . 190 Louis E. Van Norman, Polska � rycerzem w�r�d narod�w . . . . 191 J�zef Pi�sudski, Nie umiemy chcie� .................. 191 Roman Dmowski, Polska bierno�� .................. 195 A. Bruce Boswell, Silny indywidualizm � g��wna cech� Polak�w . 199 Robert H. Lord, Zmarnowane szans� doby Sejmu Czteroletniego . 200 Hans Hartwig von Beseler, Niekarny demagog J�zef Pitsudski . . . 203 Arthur James Balfour, Polsce wystarczy autonomia ......... 203 Toma� G. Masaryk, Bez wolnej Polski nie b�dzie wolnych Czech . 204 Woodrow T. Wilson, Powinna powsta� Polska z dost�pem do morza .................................. 205 Joseph Conrad, Zbrodnie rozbior�w ................. 206 Artur G�rski, Polskie tradycje tolerancji ............... 207 Rozdzia� VIII Polska odrodzona ........................... 209 Romain Rolland, Niecna polityka Europy wobec Polski . ...... 210 Michai� N. Tuchaczewski, Po trupie Polski ku rewolucji og�lno�wiatowej ............................ 211 W�odzimierz I. Lenin, Polska niepodleg�a � Polska niebezpieczna . 211 Joseph Desire lylercier, D�ug Europy wobec Polski ......... 212 Edgar Yincent d'Abernon, Polska wybawi�a Europ� ........ 212 David Lloyd George, Polacy � sprawcami k�opot�w ........ 213 George Nataniel Curzon, Niepos�uszni Polacy ............ 214 John Maynard Keynes, Kraj bez szans gospodarczego istnienia ... 215 Gilbert Keith Chesterton, Kim s� nieprzyja...
madzia.1majka2