J. Korczak- Obrońca Praw Dziecka- Człowieka.
Nie ma dzieci- są ludzie.
„Prawo”- normy postępowania wydane lub nauczone przez władzę państw.
Normy te zabezpieczają interesy określonych sił społecznych i służą jako środek celowego oddziaływania n stosunki społeczne.
„Prawo człowieka”- zespół podstawowych niezbywalnych i uniwersalnych praw przysługujących człowiekowi bez względu na rasę, kolor skóry, płeć, poglądy itp.
Życiorys Janusza Korczaka niezwykłego pedagoga jest przebogaty, wiele stronic już o nim napisano. Po przeczytaniu jego biografii, warto zadać sobie pytanie kim był ten człowiek? Co uczyniło go niezwykłym? Co powiedział o dziecku?
Ogólnie można stwierdzić : Janusz Korczak miał niezwykłą umiejętność wczuwania się w mentalność dzieci, trwania z nimi w nieustannym dialogu.
Był wspaniałym obserwatorem dziecka oraz nieugiętym obrońcą jego praw jak człowiek. Ponadto tym wszystkim zda się górować heroiczna wierność, aż p męczeńską śmierć. Na propozycję ucieczki przed zamknięciem w murach getta, odrzekł: niestety, trzeba dać pokrycie na t, co w ciągu życia wyznawałem i głosiłem- to jest wierność dziecku- człowiekowi.
Dziecko jest człowiekiem- hasło to przewija się jak nić przewodnia poprzez wszystkie dzieła i życie tego pedagoga. Korczak uważał, że społeczeństwo odmawia dzieciom praw ludzkich. Stąd bierze się u dorosłych lekceważenie a nawet pogarda wobec dzieci.
Ten „ojciec dzieci” był człowiekiem szczęśliwym, bo posiadał świadomość, że większym szczęściem jest dawać, niż brać. A wszystko, co miał najlepszego, szczodrą ręką rozdawał „maluczkim”, których ni szukał w bogatych salonach, ale w ubogich piwnicach, strychach. Zawsze stawał po stronie wydziedziczonych i pokrzywdzonych, uzdrawiał chore dzieci, rozdawał lekarstwa itp.
Współcześni przypisują Staremu Doktorowi (Korczakowi) tytuł Obrońcy Praw Dziecka.
Korczakowskie prawa dziecka i ich aktualizacja we współczesnej pedagogice.
Spośród wielu praw dziecka, o których pisał i mówił, i o które walczył, jak zasadnicze wymienia się:
· Prawo do szacunku
Prawo to najbardziej lekceważone i najmniej popularne we współczesnym świecie. Stary doktor apelował do dorosłych i domagał się szacunku dla dziecka- człowieka.
Szacunku dla jego niewiedzy, dla wysiłku poznawania, dla jego skromnej wartości, szacunku dla tajemnic i wahań, ciężkiej pracy wzrostu.
Ważne jest uznanie inności, każdego „malca”, jego podstawowych potrzeb.
* Prawo do niewiedzy
Dla kilkuletniego dziecka nie wszystko jest proste i jasne jak nam się wydaje. Potrzeba wielkiej wyrozumiałości i cierpliwości wobec niekończących się pytań dzieci, one mają do tego prawo, gdyż otaczający ich świat jest nieznany. Wiele błędów w ich postępowaniu wynika z niewiedzy.
Poprzez zajęcia prowadzone w różnej formie oraz zabawę- każde dziecko cierpliwie, z pomocą wychowawców, uczy się tajników życia.
Niepokojem może napawać fakt, iż rodzice w swoich marzeniach chcą mieć dzieci zdolne i wszystkowiedzące.
* Prawo do niepowodzeń i łez
Trzeba cierpliwie czekać, aż dziecko wydorośleje, nabierze doświadczenia życiowego i rozumu.
Nie wolno spodziewać się natychmiastowej zmiany.
Niekiedy wystarczy poczekać i okazać trochę wyrozumienia, bo nawet najlepsi mają swoje złe dni, kiedy wszystko się wali i sami nie wiedzą dlaczego.
* Prawo do własności
Ten, kto obserwował dzieci, zauważył, że każdy kamyczek, rysunek, znaleziony przedmiot to dla dziecka skarb.
Dobrze, iż w przedszkolach coraz częściej pojawiają się półeczki dla każdego dziecka, własne teczki, które z każdym dniem pęcznieją w dzieła.
Poszanowanie prawa do własności jest konieczne zarówno ze strony nauczyciela jak i rodziców.
· Prawo do tajemnicy
Dzieci w przedszkolu już nawet najmłodsze, mają swoje tajemnice osobiste, rodzinne czy koleżeńskie.
Dziecko w swej szczerości często dzieli się wydarzeniami rodzinnymi. Nauczyciel szanując jego tajemnicę, uczy swą postawą, że są sprawy o których nie mówi się wszystkim.
· Prawo do radości
Umiejętność odczuwania radości wydaje się cechą lub nastawieniem, które towarzyszy nam od dzieciństwa.
Szczęście ma soje źródło w naszym wnętrzu. Wart podkreślić fakt, że początkiem wszelkiego szczęścia i rozwoju jest radosna samoakceptacja w myśl współczesnej psychologii.
Sztuką radowania się należy zarażać małe istoty, z którymi przebywamy by dać im przekaz, że uśmiech ich obwiązuje.
Niekiedy nierozumna miłość odbiera dziecku radość pokonywania trudności, satysfakcję z samodzielnego radzenia sobie, odkrywania i poznawania. Dla własnej wygody rodzice wyręczają je w czynnościach samoobsługowych, odbierając im chęć do samodzielnych prób.
k.surmiak