I i II Wojna Światowa.pdf

Plik z chomika: www.chomikuj.pl/umkc

Zawiera:

I Wojna Światowa:

• wybuch wojny

• czynniki sprzyjające odrodzeniu poskiemu

• kalendarium

• sprawa polska na arenie międzynarodowej (opis książkowy)

II Wojna Światowa:

• wojna w skrócie

• kalendarium

• Polska w czasie wojny (dokładny opis książkowy) – zwiera wszystkie informacje o Polsce 1939-1945

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_/

I WOJNA ŚWIATOWA

Wybuch pierwszej wojny światowej.

Napięta sytuacja polityczna w Europie od dłuższego czasu groziła wybuchem konfliktu o niespotykanym dotąd zasięgu. Już na długo przed wybuchem wojny walczące o

hegemonię na świecie mocarstwa skupiły się w dwóch przeciwstawnych blokach politycznych, tworząc trójprzymierze i trójporozumienie. Europa pokryła się systemem

sojuszy politycznych i wojskowych. Iskrą rzuconą na beczkę prochu było zabójstwo arcyksięcia Ferdynanda (następcy tronu austro-węgierskiego) i jego małżonki, do

którego doszło 28 czerwca 1914 r. wSarajewie. Dokonała tego grupa serbskich spiskowców, a bezpośrednim sprawcą był serbski student Gavrilo Princip. Ten udany

zamach spowodował, że ruszył system bloków. Austriackie środowiska wojskowe opowiadały się za wojną z Serbią. Austro-Wegry skierowały do Serbii najpierw

ultimatum. Mimo, iż Serbia spełniła niemal wszystkie jego warunki 28.VII.1914 r. Austro-Węgry wypowiedziały Serbii wojnę. Na to posunięcie Austro-Wegier duży

wpływ miało stanowisko Niemiec, które nalegały na swego austriackiego sojusznika by przeprowadził szybką interwencję zbrojną. Niemcy liczyły na korzystny rozwój

sytuacji w Europie, mając nadzieję, że zaskoczona Rosja i Francja nie podejmą działań wojennych, a Anglia zachowa w tej sytuacji neutralność. Tak się jednak nie stało.

Rosja zareagowała błyskawicznie i 29.VII.1914 r. ogłosiła mobilizację części swych wojsk. Niemcy wystosowały do Rosji ultimatum z żądaniem wstrzymania mobilizacji.

Kiedy Rosja je odrzuciła 1.VIII.1914 r. Niemcy wypowiedziały Rosji wojnę, a 3.VIII. Francji. 2.VIII. Niemcy zażądały od Belgii zgody na przejście swych wojsk

Wkroczenie wojsk niemieckich na teren neutralnej Belgii spowodowało włączenie się do wojny Anglii. Wypowiedziała ona wojnę Niemcom 4.VIII. Wreszcie 6.VIII.

Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji.

Niemiecki plan strategiczny zakładał błyskawiczne zwycięstwo trójprzymierza. Było to zresztą konieczne, ponieważ państwa trójporozumienia miały przewagę w

zasobach ludzkich i materialnych. W pierwszej kolejności miało zatem dojść do błyskawicznego ataku na Francję, a następnie po je pokonaniu wszystkie siły miały zostać

skierowane przeciw Rosji. Liczono bowiem, że mobilizacja armii rosyjskiej się przeciągnie. Plan wojny błyskawicznej okazał się utopią, ponieważ wojska niemieckie,

które przez terytorium Belgii dostały się do Francji i usiłowały oskrzydlić Paryż musiały zatrzymać się w wyniku bitwy pod Marną. Niemiecka ofensywa się załamała.

Tymczasem Rosja przeprowadziła mobilizację swej armii niespodziewanie szybko. Bardzo szybko wkroczyła ona do Prus Wschodnich, choć początkowo nie miała

zamiaru podejmować działań przeciw Niemcom. Dużą rolę w zmianie stanowiska Rosji odegrały nalegania Francji. Atak na wojska niemieckie na froncie wschodnim

odciążył nieco Francję na zachodzie. Okazało się, że wojna, która miała trwać bardzo krótko, wcale tak szybko się nie zakończy.

Czynniki sukcesu walki o niepodległość Polski.

Można powiedzieć, że w polskiej drodze do niepodległości trzy elementy odegrały rolę kluczową - wysiłek zbrojny i organizacyjny społeczeństwa polskiego, klęska

państw centralnych oraz wybuch rewolucji bolszewickiej w Rosji.

Społeczeństwo polskie i jego polityczni przywódcy reprezentujący różne opcje polityczne zdawali sobie sprawę z wielkiej szansy, jaką dla sprawy polskiej była I wojna

światowa. W ramach wszystkich trzech zaborów i ugrupowań politycznych powstały różne orientacje. Były one wynikiem poszukiwania jak najkrótszej i jak najszybszej

drogi do niepodległości. Wszystkie one, choć niosły ze sobą wiele ofiar bratobójczej wojny, miały swój wkład w odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Aktywność

Polaków zmuszała bowiem zaborców do określenia swego stanowiska wobec statusu ziem polskich po wojnie. Odrodził się polski ruch narodowowyzwoleńczy i odżyły

tradycje powstańcze. Na ziemiach polskich powstawały liczne organizacje paramilitarne oraz formacje wojskowe. Niezwykle istotną rolę odegrali polscy działacze, którzy

głośno mówili o prawie Polski i Polaków do niepodległego państwa. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuję działalność I. Paderewskiego w Stanach Zjednoczonych.

Aktywność społeczeństwa polskiego wyraziła się w licznych strajkach i demonstracjach, na których żądano niepodległości dla Polski i wycofania się okupantów.

Na sukces walki o niepodległość złożyła się także całkowita klęska państw centralnych. Do klęski tej doszła jeszcze rewolucja w Rosji, która wyeliminowała to państwo z

działań wojennych. Wojnę zatem faktycznie przegrali trzej zaborcy Polski. O ile jednak Niemcy i Austro-Węgry, choć osłabione, mogłyby utrzymać ziemie polskie w

pewnej zależności od siebie, o tyle szans takich nie miała już Rosja. Rewolucja sprawiła, że zniknęła carska Rosja razem z jej aparatem państwowym i policyjno-

wojskowym, który niegdyś skutecznie trzymał ziemie polskie w ramach rosyjskiego imperium. Wraz z rewolucją zniknął carat - symbol uciemiężenia i niewoli narodu

polskiego, a dla rosyjskich rewolucjonistów także narodu rosyjskiego. Niemal jednocześnie przegrali wszyscy trzej polscy zaborcy i niemal jednocześnie rozpadły się stare

struktury polityczne i ustrojowe państw zaborczych. Nie należy zapominać, że w Berlinie również wybuchła rewolucja. Dla rewolucyjnych przewrotów w Europie

podstawowe znaczenie miała właśnie rewolucja rosyjska, która dała niejako przykład. Rewolucja rosyjska, wyraźnie i stanowczo podkreślając prawo wszystkich narodów

do samostanowienia dała także innym państwom przykład jak rozwiązać sprawę polską. Wytworzenie się sytuacji rewolucyjnej w Europie niewątpliwe ułatwiło polską

drogę do niepodległości.

Tak gwałtowne zmiany w państwach zaborczych nie były oczywiście dziełem przypadku. W Rosji nastroje rewolucyjne wśród proletariatu wzrastały bardzo szybko i od

dłuższego czasu. W wyniku przemian społeczno-politycznych oraz gospodarczych mających miejsce w drugiej połowie XIX oraz na początku XX w. ta warstwa społeczna

stawała się coraz bardziej dynamiczna i silna, tak silna, że w 1917 r. udało jej się całkowicie przeobrazić starą carską Rosję. Nastroje rewolucyjne osłabiły bowiem armie

państw centralnych i umożliwiły wojskom polskim bardzo szybkie i niemal bez walki odzyskanie terytoriów dotąd okupowanych, które miały wejść w skład przyszłego

państwa polskiego. I choć było to polskie powstanie, nie określa się go tym mianem ze względu na krótki czas jego trwania oraz ze względu na fakt, że niemal obyło się

bez walk zbrojnych.

Ten sprzyjający układ losów wojny oraz uparta wola walki narodu polskiego złożyły się na to, że marzenia o Polsce niepodległej stały się w 1918 r. Rzeczywistością.

KALENDARIUM I WOJNY ŚWIATOWEJ

• 12 września - kończy się bitwa nad jeziorami mazurskimi

• 5 paźdzernika- miała miejsce pierwsza w historii walka powietrzna, której skutkiem było

strącenie samolotu.

• 13 października - rząd belgijski przeniósł się do Hawru

• 21 października - Turcja zamyka drogę wodną przez cieśniny Bosfor i Dardanele dla

żeglugi

• 29 października - flota turecka atakuje rosyjskie wybrzeża

• 2 listopada - Rosja, Wielka Brytania i Francja wypowiadają wojnę Turcji

• 3 listopada - Niemcy zwyciężają wojska brytyjskie pod Tanga w Niemieckiej Afryce

Wschodniej

• 5 listopada - państwa Ententy wypowiadają wojnę Turcji

• 5 listopada - Wielka Brytania zajmuje Cypr

• 12 listopada - Turcja ogłasza Dżihad

• 8 grudnia - brytyjsko-niemiecka bitwa morska koło Falklandów

• 17 grudnia - wojska rosyjskie zostają zatrzymane przez Austriaków pod Limanową

• 25 grudnia - nalot zeppelinów na Londyn

Rok 1914

• 28 lipca - Gawriło Princip zastrzelił w Sarajewie austriackiego następcę tronu

arcyksięcia Ferdynanda i jego małżonkę

• 28 lipca - Austro-Węgry wypowiadają wojnę Serbii

• 31 lipca - ultimatum niemieckie wobec Francji

• 1 sierpnia - Niemcy wypowiadają wojnę Rosji. W sierpniu wojska rosyjskie wkraczają

do Galicji i Prus Wschodnich

• 2 sierpnia - wojska niemieckie wkraczają do Luksemburga

• 3 sierpnia - Niemcy wypowiadają Francji wojnę

• 3 sierpnia - wojska niemieckie wkraczają na terytorium Belgii

• 4 sierpnia - niemiecka artyleria ostrzeliwuje Kalisz

• 4 sierpnia - Wielka Brytania wypowiada wojnę Niemcom. Rozpoczyna się morska

blokada Niemiec

• 5 sierpnia - Stany Zjednoczone ogłaszają neutralność w wojnie

• 5 sierpnia - Pierwsza bitwa morska: zatonął niemiecki stawiacz min

• 6 sierpnia - Legiony pod dowództwem Józefa Piłsudskiego wyruszają z Krakowa do

dawnego Królestwa Polskiego

• 8 sierpnia - marynarka brytyjska ostrzeliwuje Dar es Salaam

• 8 sierpnia - Czarnogóra wypowiada wojnę Niemcom

• 14 sierpnia - wojska francuskie wkroczyły do Lotaryngii

• 16 sierpnia - w Krakowie powstał Naczelny Komitet Narodowy z prezydentem miasta

Juliuszem Leo jako prezesem

• 18 sierpnia - rozpoczyna się niemiecka ofensywa na Francję

• 20 sierpnia - Niemcy zdobywają Brukselę

• 21 sierpnia - odwrót wojsk francuskich z Lotaryngii

• 23 sierpnia - Japonia wypowiada wojnę Niemcom

• 23 sierpnia - bitwa pod Mons

• 25 sierpnia - wojska austriackie staczają bitwę z wojskami rosyjskimi

• 26 sierpnia - Togo kapituluje wobec wojsk francuskich i angielskich

• 26 sierpnia - rozpoczyna się bitwa pod Tannenbergiem

• 28 sierpnia - koniec bitwy pod Tannenbergiem

• 28 sierpnia - bitwa morska koło Helgolandu

• 2 września - Austriacy opuszczają Lwów

• 3 września - Rosjanie zajmują Lwów

• 3 września - rząd francuski ewakuuje się do Bordeaux

• 6 września - wojska niemieckie staczają z wojskami rosyjskimi bitwę nad jeziorami

mazurskimi

• 6 września - rozpoczyna się bitwa nad Marną

• 9 września - koniec bitwy nad Marną

Rok 1915

• 4 lutego - Niemcy ogłaszają blokadę morską wokół Wysp Brytyjskich

• 18 lutego - odwołano igrzyska olimpijskie, które miały się odbyć w Berlinie w 1916 r.

• 22 kwietnia - walki niemiecko-francuskie pod Ypres

• 26 kwietnia - w Londynie zostaje podpisany tajny układ sojuszniczy między Włochami i

Ententą

• 2-5 maja - Bitwa pod Gorlicami. Front rosyjski zostaje przełamany przez wojska państw

centralnych

• 7 maja - niemiecki okręt podwodny (U-boot) zatapia amerykański statek Lusitania

• 22 maja - Austriacy odzyskują Lwów

• 23 maja - Włosi podejmują działania zbrojne przeciwko Austro-Węgrom

• 2 czerwca - flota brytyjska rozpoczyna blokadę wybrzeży Azji Mniejszej

• 10 czerwca - Wielka Brytania zdobywa niemiecki Kamerun

• 23 czerwca - papież Benedykt wydał deklarację o neutralności Watykanu w trwającej

wojnie

• 1 lipca - Niemcy rozpoczynają ofensywę na Litwę, Kurlandię i dawne Królestwo Polskie

• 19 lipca - Niemcy torpedują angielski parowiec Arabic

• 5 sierpnia - Niemcy wkraczają do Warszawy

• 24 sierpnia - Niemcy tworzą w Warszawie Generalne Gubernatorstwo

• 18 września - Niemcy wkraczają do Wilna

• 22 września - Francuzi rozpoczynają ofensywę w Szampanii

• 6 października - Austriacy rozpoczynają ofensywę w Serbii. Do grudnia Serbia zostaje

zajęta

• 12 grudnia - w Niemczech zbudowano pierwszy w całości metalowy samolot.

Rok 1916

• 21 lutego - rozpoczyna się niemiecko-francuska bitwa o Verdun

• 9 marca - Portugalia wypowiada wojnę Niemcom

• 16 marca - rozpoczęcie ofensywy rosyjskiej koło Dyneburga

• 19 marca - wojska rosyjskie zajmują miasto Isfahan w Persji

• 31 maja - rozpoczęła się największa bitwa morska I wojny, tzw. bitwa jutlandzka, między

flotami brytyjską i niemiecką

• 4 czerwca - rozpoczęcie rosyjskiej ofensywy gen. Brusiłowa na froncie wschodnim

• 8 czerwca - Rosja i Japonia podpisują układ sojuszniczy

• 4-5 lipca - Legiony Polskie stoczyły bitwę pod Kostiuchnówką

• 24 czerwca - rozpoczęcie ofensywy wojsk Ententy nad Sommą

• 13 sierpnia - miasto Verdun odznaczono Krzyżem Legii Honorowej.

• 27 sierpnia - Rumunia przystępuje do wojny po stronie Ententy

• 28 sierpnia - Włochy wypowiadają wojnę Niemcom

• 26 września - początek bitwy austriacko-rumuńskiej pod Hermanstadt

• 5 listopada - cesarze Niemiec i Austrii wydali tzw. Akt 5 listopada, w którym

zapowiedzieli utworzenie państwa polskiego pod egidą państw centralnych

• 21 listopada - śmierć cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa I

• 26 listopada - Grecja wypowiedziała wojnę Niemcom

• 6 grudnia - wojska niemieckie i austriackie zajmują Bukareszt

• 12 grudnia - Niemcy składają propozycje pokojowe

Sosnkowskiego

• 1 lipca - atak rosyjski na Zaborów i Brzeżany

• 15 października - rozstrzelano Matę Hari, holenderską tancerkę oskarżoną o szpiegostwo

na rzecz Niemiec

• 24 października - przełamanie frontu włoskiego przez Austriaków pod Caporetto

• 26 października - Austriacy zdobywają włoskie forty Montemaggiore

• 7 listopada - wybuch rewolucji październikowej

• 10 listopada - zatrzymanie ofensywy niemiecko-austriackiej nad Piawą

• 9 grudnia - wojska brytyjskie zajmują Jerozolimę

• 22 grudnia - początek rokowań państw centralnych z Rosją w Brześciu

Rok 1918

• 8 stycznia - prezydent Wilson ogłosił orędzie zawierając obietnice utworzenia państwa

polskiego

• 28 stycznia - Rada Komisarzy Ludowych wydała dekret o utworzeniu Armii Czerwonej

• 9 lutego - podpisanie układu pokojowego miedzy państwami centralnymi a Ukrainą w

Brześciu

• 3 marca - podpisanie przez państwa centralne układu pokojowego z Rosją w Brześciu

• 9 marca - lądowanie wojsk brytyjskich w Murmańsku

• 21 marca - początek ofensywy niemieckiej na froncie zachodnim

• 9 kwietnia - początek niemiecko-francuskiej bitwy pod Lys

• 1 maja - koniec bitwy pod Lys

• 7 maja - podpisanie przez państwa centralne układu pokojowego z Rumunią w

Bukareszcie

• 18 czerwca - kontrofensywa francuska nad Marną

• 17 lipca - bolszewicy zamordowali cara Mikołaja II i jego rodzinę

• 15 września - początek ofensywy wojska Ententy w Macedonii

• 30 września - kapitulacja Bułgarii

• 30 października - Włosi pokonują Austriaków pod Veneto

• 3 listopada - Austro-Węgry podpisują z państwami Ententy rozejm

• 9 listopada - abdykuje Wilhelm II cesarz Niemiec

• 11 listopada - abdykuje Karol I cesarz Austro-Węgier

• 11 listopada - zawieszenie broni w Compiegne

• 27 grudnia - wybuchło powstanie wielkopolskie

Rok 1917

• 22 stycznia - propozycje pokojowe prezydenta USA Woodrow Wilsona

• 20 lutego - aby zaoszczędzić miedź, w Niemczech wprowadzono do obiegu aluminiowe

monety

• 16 marca - car Rosji Mikołaj II abdykuje

• 2 kwietnia - Stany Zjednoczone przystępują do wojny po stronie Ententy

• 6 kwietnia - Stany Zjednoczone wypowiadają Niemcom wojnę

• 9 kwietnia - początek angielsko-niemieckiej bitwy pod Arras

• 27 kwietnia - Grecja przystępuje do wojny po stronie Ententy

• 4 czerwca - prezydent Francji wydał dekret o rozpoczęciu formowania we Francji

oddziałów polskich

• 22 czerwca - Niemcy uwięzili w Magdeburgu Józefa Piłsudskiego i Kazimierza

(SPRAWA POLSKA)

z książki Roszkowskiego – Historia Polski

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: