SCENARIUSZ

INSCENIZACJI LISTOPADOWEJ

A TO POLSKA WŁAŚNIE...

CZAS SUMIEŃ TRWA...

POWITANIE /Dyrekcja/

CHÓR – „ Żeby Polska ”

Żeby Polska ,

muz. sł. Jan Pietrzak

Z głębi dziejów, z krain mrocznych,
Puszcz odwiecznych, pól i stepów,
Nasz rodowód, nasz początek
Hen, od Piasta, Kraka, Lecha...
Długi łańcuch ludzkich istnień
Połączonych myślą prostą:

Żeby Polska, żeby Polska,
Żeby Polska, była Polską.

Wtedy, kiedy los nieznany
Rozsypywał na po kątach,
Kiedy obce wiatry gnały
Obce orły na proporcach
Przy ogniskach wybuchała
Niezmożona nuta swojska

Ref.

Zrzucał uczeń portret cara,
Ksiądz Ściegienny wznosił modły,
Opatrywał wóz Drzymała,
Dumne wiersze pisał Norwid
I kto szablę mógł utrzymać
Ten formował legion, wojsko

Ref

Matki, żony w mrocznych izbach
Wyszywały na sztandarach
Hasło: "Honor i Ojczyzna"
I ruszała w pole wiara!
I ruszała wiara w pole
Od Chicago do Tobolska

Ref

NARRATOR  uczennica ubrana na  biało-czerwono , w rękach trzyma dużą księgę : Witam Szanowną publiczność. Zastanawiacie się Państwo, kim jestem. Nazywam się Polska. Mam 1037 lat. Od zawsze mieszkam w Europie. Listopad skłania do zadumy, wspomnień. Pozwólcie, że opowiem wam o sobie, bowiem naród, który nie sięga do przeszłości, jest narodem bez przyszłości.

majestatycznie siada na tronie, przewraca karty kroniki

Tak, takie były moje początki.

SCENA I

LEGENDA O CZECHU, LECHU, RUSIE

rzutnik- folia z konturami Polski, drzewo, orzeł

idą dwie postacie w strojach Słowian

-          Twoi bracia Rus i Czech dawno już założyli swe siedziby . Myślę, że i na nas  przyszła wreszcie pora. Piękną ziemię wybrałeś Lechu, zostaniemy tutaj i zbudujemy gród. ( podchodzą do drzewa z gniazdem orła  )

-          Zobacz, gniazdo orła. To dobra wróżba, tutaj się osiedlimy,  a ten wspaniały ptak będzie nas zawsze ochraniał ( siadają pod drzewem)

NARRATOR: przewraca kartę 966 rok,  to ważna data w moim życiu.

SCENA II

Gall Anonim tworzy kroniki – chodzi z piórem i pergaminem

Pracowała więc Dobrawa nad nawróceniem swego małżonka i  wysłuchał jej Stwórca. Jego nieskończona łaska sprawiła, że ten , który tak srodze prześladował, pokajał się i pozbył jadu pogaństwa. Chrztem świętym zmył plamę grzechu pierworodnego.

I natychmiast w ślad za swym umiłowanym władcą poszedł lud. Ich pierwszy biskup Jordan ciężką miał z nimi pracę, zanim niezmordowany w wysiłkach nakłonił ich słowem i czynem do uprawiania winnicy Pańskiej.

SCENA III

NARRATOR : mamy rok 1025, stałam się monarchią . Spójrzcie oto pierwszy król Polski – Bolesław zwany Chrobrym( postać w pelerynie,w koronie z berłem i jabłkiem siada na podeście obok Polski )

NARRATOR: Kolejną świetlaną karta w moim życiu było zwycięstwo pod Grunwaldem.

SCENA IV

BITWA POD GRUNWALDEM

2 uczniowie przebrani za rycerzy krzyżackich kładą 2 miecze u stóp Polski – narratora,

w tle odgłosy bitwy, rzutnik – folia z reprodukcja „ Bitwy pod Grunwaldem”„ J. Matejki

CHÓR -  „Bogurodzica”

Bogurodzica

Bogurodzica, dziewica,
Bogiem sławiena Maryja,
U Twego syna gospodzina,
Matko zwolena Maryja,
Zyszczy nam, spuści nam, Kyrie eleison.

Twego dziela krzciciela Bożycze,
Usłysz głosy, napełń mysli człowiecze!
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
A dać raczy, jegoż prosimy,
A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt! Kyrie eleison.

SCENA  V :

NARRATOR: Nie zawsze odnosiliśmy zwycięstwa. Nadeszły smutne czasy dla mnie i moich dzieci. /kilka kart przekłada/ To czarne karty w moich dziejach  . Zabrano mi ziemie, narzucono jarzmo niewoli, trzy czarne orły- Rosja, Prusy i Austria rozszarpały mnie.

Trzy osoby ubrane na czarno rozszarpują  mapę Polski, w tle-  werble

SCENA VI :

NARRATOR: Mimo że nie istniałam na mapach świata, to byli Polacy, w których przetrwałam, którzy walczyli o mnie.

CHÓR wykonuje pierwotna wersję Mazurka Dąbrowskiego

W końcu XVIII wieku na ziemi włoskiej w czasie tworzenia się Legionów Polskich Jana Henryka Dąbrowskiego powstała pieśń nazwana Mazurkiem Dąbrowskiego. Tekst napisał współtwórca Legionów Józef Wybicki, autor melodii pozostał anonimowy. Pieśń śpiewana przez żołnierzy legionów, trafiła też szybko na ziemie polskie i stała się polską pieśnią narodową. W 1926 r. stała się obok Orła Białego i Flagi Państwowej jednym z symboli  - Hymnem Narodowym.

SCENA VII:

NARRATOR: Znikło państwo, pozostali ludzie, których jednoczył język, tradycje, obyczaje, wiara. Naród niejednokrotnie walczył o mnie, do walki szedł z pieśnią na ustach. Krwawe to były czasy.

CHÓR -  „Warszawianka”

Warszawianka

Oto dziś dzień krwi i chwały
Oby dniem wskrzeszenia był!
W gwiazdę Polski Orzeł Biały
Patrząc, lot swój w niebo wzbił.
A nadzieją podniecany
Woła do nas z górnych stron
"Powstań Polsko, skrusz kajdany,
Dziś twój tryumf albo zgon!"

Hej kto Polak, na bagnety!
Żyj swobodo, Polsko żyj!
Takim hasłem cnej podniety
Trąbo nasza wrogom grzmij!

Scenka z Wrześni

Wchodzi nauczyciel z dziennikiem i rózgą. Dzieci wystraszone siadają i wodzą za nim wzrokiem. Nauczyciel rozdaje dzieciom niemieckie katechizmy. Jedna z dziewczynek, po chwili wahania, zbiera katechizmy i trzymając je przez fartuszek kładzie po cichutku na biurku nauczyciela.

Nauczyciel – Stehen auf ! ( Wstać )

                   - Modlić się! Od dzisiaj po niemiecku!

Uczniowie – „ Ojcze nasz, któryś jest ... „

Nauczyciel – Deutsch! Deutsch!

Uczniowie – „ ... w niebie, święć się ...“

Nauczyciel – O ihr Eseln! Idioten! Du! Du sag es ! ( wskazuje ucznia i podchodzi z kijem )

                    - idioten ! Polnische Smarkaten ! ( chwyta ucznia za kołnierz. Wywleka z ławki. Uczeń garbi się,Nauczyciel okłada go kijem i pięściami. Dziewczęta zasłaniają oczy dłońmi. Płaczą.

Nauczyciel – Du ! ( wskazuje kolejną uczennicę )

Uczennica – ( wstaje wystraszona, ale po chwili prostuje się i mówi ) „ Ojcze nasz, któryś ...

Nauczyciel – Was? Was? Idioten !

Uczniowie rzucają w niego piórnikami.Nauczyciel wybiega z klasy z krzykiem – Banditen ! Banditen!

CHÓR - „Rota”

Rota

Sł.M.Konopnicka, muz. Feliks Nowowiejski

Nie rzucim ziemi skąd nasz ród
Nie damy pogrześć mowy.
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy.
Nie damy by nas gnębił wróg,
Tak nam dopomóż Bóg!

Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy ducha,
Aż się rozpadnie w proch i pył
Krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg
Tak nam dopomóż Bóg!

Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz,
Ni dzieci nam germanił
Orężny stanie hufiec nasz,
Bóg będzie nam hetmanił
Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg
Tak nam dopomóż Bóg!

SCENA VIII:

NARRATOR: I doczekałam się, po 123 latach odzyskałam wolność.

Recytacja wiersza „ Polsko, nie jesteś ty już niewolnicą”

Leopold Staff - „Polsko, nie jesteś Ty już niewolnicą...”

Polsko , nie jesteś ty już niewolnicą !

Łańcuch twych kajdan stał się tym łańcuchem ,

Na którym z lochu , co był twą stolicą

Lat sto , swym własnym dźwignęłaś się duchem .

( ... )

Żadne cię miana nad to nie zaszczycą ,

Co być nie mogło przez wiek twą ozdobą !

Polsko , nie jesteś ty już niewolnicą !

Lecz czymś największym , czym być można  : Sobą [...] !

SCENA IX:

NARRATOR: Wolnością cieszyłam się 20 lat. 1 września 1939 roku znowu zawisły nade mną czarne chmury.

Recytacja wiersza  „Alarm”

UWAGA! Uwaga! Przeszedł!

Antoni Słonimski – „ Alarm ”

Ktoś biegnie po schodach.

Trzasnęły gdzieś drzwi.

Ze zgiełku i wrzawy

Dźwięk jeden wybucha rośnie,

Kołuje jękliwie,

Głos syren - w oktawy

Opada - i wznosi się jęk:

"Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!"

I cisza

Gdzieś z góry

Brzęczy, brzęczy, szumi i drży.

I pękł

Głucho w głąb

Raz, dwa, trzy,

Seria bomb.

To gdzieś dalej. nie ma obawy.

Pewnie Praga.

A teraz bliżej, jeszzce bliżej.

Tuż, tuż.

Krzyk jak strzęp krwawy.

I cisza, cisza, która się wzmaga.

"Uwaga! Uwaga!

Odwołuję alarm dla miasta Warszawy! [...]"

SCENA X:

NARRATOR: Mimo że skończyła się wojna, nie nadszedł dla mnie czas pokoju. Nowe władze podporządkowane były totalitarnemu Związkowi Radzieckiemu.

Po II wojnie światowej nastały w Polsce trudne czasy. Zapanował komunizm. Fałszowano wybory, ograniczono prawa, narzucano ludziom, jak mają żyć , w co wierzyć, co myśleć. Zaczęły nasilać się prześladowania. Władza komunistyczna zabroniła publicznego oddawania czci Bogu. utrudniała uczęszczanie na lekcje religii. W końcu wyeliminowała ją ze szkoły. Władze dążyły do ateizacji społeczeństwa. Bóg miał zniknąć z polskich rodzin, domów, serc. Zmuszano ludzi do fałszywych zeznań. Wydawano wyroki śmierci, więziono wybitne jednostki. Prześladowano księży. ... 

Na scenę wchodzi chłopiec- Ja, kardynał Stefan Wyszyński jestem tego przykładem. Przez trzy lata byłem więziony w Stoczku, Prudniku i Komańczy. Mówię wam

„ Nie bądźcie narodem tchórzów, miejcie odwagę myśleć”

NARRATOR: Mimo tych czasów, były też i  chwile radosne. O Polsce usłyszał świat. 16 X 1978 roku Polak kardynał Karol Wojtyła został papieżem.

Jan Paweł II powiedział :

UCZEŃ - „Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego  Papieża – Polaka, który dziś pełen bojaźni Bożej, ale i pełen ufności rozpoczyna nowy pontyfikat, gdyby nie było Twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei, Twego zawierzenia bez reszty Matce Kościoła, gdyby nie było Jasnej Góry i tego całego okresu dziejów Kościoła w Ojczyźnie naszej, które związane są z Twoim biskupim i prymasowskim posługiwaniem ”

SCENA XI :

NARRATOR: Lata 80 – te kojarzą mi się z kolejkami, z tabliczką czekolady na kartki, pół kostki masła po kilku godzinach stania w kolejkach. W sklepach nie było nic. Na półkach stał

ocet, musztarda.

Rzutnik – folie ze zdjęciami kartek żywnościowych, sklepów z pustymi półkami, zdjęcia z okresu stanu wojennego

CHÓR – „ Psalm stojących w kolejce ”

Psalm stojących w kolejce

sł.Ernest Bryll, muz.K.Gaertner

Za czym kolejka ta stoi?
- Po szarość, poszarość, po szarość...
Na co w kolejce tej czekasz?
- Na starość, na starość, na starość...
Co kupisz, gdy dociśniesz się wreszcie?
- Zmęczenie, zmęczenie, zmęczenie...
Co przyniesiesz do domu?
- Kamienne zwątpienie, zwątpienie...

Bądź jak kamień, stój wytrzymaj
Kiedyś te kamienie drgną
I polecą jak lawina
Przez noc...
Przez noc...
Przez noc.

13 XII 1981 –wprowadzono stan wojenny

Scenka z uczniami: uczniowie ubrani w waciaki, pod spodem bluzki z napisem „Solidarność”, mówią poniższe zdania

1. Czołgi na ulicach
2. Godzina milicyjna
3. Zakaz wyjazdu z miejsca zamieszkania
4. Internowanie opozycji / uwiezienie działaczy „Solidarności”
5. Cenzura w mediach
6. Prezenterzy telewizyjni w mundurach
7. Wyłączone telefony

CHÓR- „ Mury ”

Mury

Sł. I muz. Jacek Kaczmarski

On natchniony i młody był, ich nie policzyłby nikt
On im dodawał pieśnią sil, śpiewał, że blisko już świt
Świec tysiące palili mu, znad głów unosił się dym
Śpiewał, że czas, by runął mur, oni śpiewali wraz z nim

Wyrwij murom zęby krat
Zerwij kajdany, połam bat
A mury runą, runą, runą
I pogrzebią stary świat!

Wkrótce na pamięć znali pieśń i sama melodia bez słów
Niosła ze sobą starą treść, dreszcze na wskroś serc i dusz
Śpiewali więc, klaskali w rytm, jak wystrzał poklask ich brzmiał
I ciążył łańcuch, zwlekał świt, on wciąż śpiewał i grał

Aż zobaczyli ilu ich, poczuli siłę i czas
I z pieśnią, że już blisko świt, szli ulicami miast
Zwalali pomniki i rwali bruk - Ten z nami! Ten przeciw nam!
Kto sam, ten nasz największy wróg! A śpiewak także był sam

Patrzył na równy tłumów marsz
Milczał wsłuchany w kroków huk
A mury rosły, rosły, rosły
Łańcuch kołysał się u nóg

NARRATOR: I mury runęły... Nastał czas demokracji, swobód, wolności.

Recytacja wiersza – „ Skumbrie w tomacie”

K.I.Gałczyński - Skumbrie w tomacie

Raz do gazety "Słowo Niebieskie"
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
przyszedł maluśki staruszek z pieskiem.
(skumbrie w tomacie pstrąg)

- Kto pan jest, mów pan, choć pod sekretem!
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
- Ja jestem król Władysław Łokietek.
(skumbrie w tomacie pstrąg)

Zaraza rośnie świątek i piątek.
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
Idę na Polskę robić porządek.
(skumbrie w tomacie pstrag)

Na to naczelny kichnął redaktor
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
i po namyśle powiada: - Jak to?
(skumbrie w tomacie pstrąg)

Chce pan naprawić błędy systemu?
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
Był tu już taki dziesięć lat tego.
(skumbrie w tomacie pstrąg)

Także szlachetny. Strzelał. Nie wyszło.
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
Krew się polała, a potem wyschło.
(skumbrie w tomacie pstrąg)

- Ach, co pan mówi? - jęknął Łokietek;
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
łzami w redakcji zalał serwetę.
(skumbrie w tomacie pstrąg)

-Znaczy się, muszę wracać do groty,
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
czyli że pocierp, mój Władku złoty!
(skumbrie w tomacie pstrąg)

Skumbrie w tomacie, skumbrie w tomacie!
(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)
Chcieliście Polski, no to ją macie!
(skumbrie w tomacie pstrąg)

NARRATOR: I co dalej moje dzieci?

CHÓR – Hymn państwowy

Mazurek Dąbrowskiego

Sł.J.Wybicki

Jeszcze Polska nie zginęła
Póki my żyjemy
Co nam obca przemoc wzięła
Szablą odbijemy

Marsz, marsz Dąbrowski
Z ziemi włoskiej do Polski
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem

Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze

...