PODN kor_4.pdf

(2606 KB) Pobierz
52572733 UNPDF
- -
W naszej szkole 4
spotkanie W naszej szkole
Po co szkole gazetka?
Małgorzata Szeja
Z pewnością zauważyli Państwo, że na naszych oczach 
zmienia się znaczenie słowa  dziennikarz. Dzieje się z nim 
to, co kiedyś zdarzyło się z wyrazami  ilozof i inteligent. Raz 
obdarzone negatywnymi konotacjami, nigdy się już ich nie 
pozbyły:  ilozof to  mędrek, inteligent  to  bufon. dziennikarz?  
Chyba –  zawodowy kłamca?
na nauczenie podstaw szkolnego dziennikarstwa potrzeba
przynajmniej 120 godzin zajęć, czyli około dwu lat nauki;
uprawianie tego hobby przez ucznia wymaga od niego duże-
go udziału pracy własnej z lekturą, Internetem, notesem;
pisanie do gazetki jest czasochłonne, redagowanie tekstów,
co czyni zwykle nauczyciel (zwłaszcza w szkole podstawo-
wej) – jeszcze bardziej, a łamanie – najbardziej.
Wydzielenie w szkole kąta dla redakcji, wydzierżawienie
jej komputera z drukarką i powielacza to fundamenty mate-
rialne gazetki. Teraz można dopiero formułować wymagania
wobec młodych dziennikarzy. Po co cała ta inwestycja? Po to,
by wywiązać się ze zobowiązań wobec „przyszłych Rzeczypo-
spolitych” i przygotować młodych ludzi do tego, by byli odpo-
wiedzialni za słowo i krytyczni wobec przekazu medialnego.
Ponieważ nie chcę się w tym miejscu zajmować naturą
powstawania znaczeń pobocznych słów i zmianą ich nacecho-
wania emocjonalnego, nadmienię tylko, że nie tylko agresja
demaskowanych w mediach osób życia publicznego, ale też
pogoń dziennikarzy za sensacją i łamanie podstawowych zasad
warsztatowych, do których należy sprawdzanie informacji
w dwóch niezależnych źródłach, miały niewątpliwy wpływ na
poderwanie społecznego autorytetu tego zawodu.
Tymczasem media są ważnym instrumentem w społe-
czeństwie demokratycznym; przede wszystkim mają służyć
rozpoznawaniu rzeczywistości oraz, co bardzo ważne - kontroli
społecznej. Oczywistym dążeniem dziennikarza jest przedsta-
wianie prawdy.
Standardy jakości gazetki szkolnej
Samo powołanie do życia gazetki to już dużo; trzeba jednak
zadbać, by spełniała ona standardy jakości. Aby im sprostać,
nie można przygotowywać numeru na łapu – capu. Z moich
rozmów z opiekunami gazetek z różnych szkół w Polsce wy-
nika, że wydawanie miesięcznika, który miałby przynajmniej
sześć stron treści, to wyzwanie ponad siły redakcji. Dlatego
szkolne gazetki – nie tyle często i regularnie wydawane, co
dobre - to zwykle dwumiesięczniki, kwartalniki, nieregularniki.
Te także jednak mają wadę – zawierają dużo „nieaktualnych
aktualności”.
Jaka ma być szkolna gazetka i dlaczego ma być właśnie
taka? Na te pytania odpowiem w kontekście przeglądu gazetek
szkolnych ukazujących się w naszym powiecie.
1.  Gazetka ma być wierna szkolnej tematyce , tj. penetrować
własne środowisko, poruszać ciekawe dla młodych tematy.
Dobre przykłady realizowania takiej misji przez młodych
dziennikarzy zawierają fragmenty artykułów przedruko-
wane z gazetek i zaprezentowane w naszym dziale „Wieści
z PODN”. Dość często jednak gazetka bywa „gładka”,
wyraża się o szkole w samych superlatywach; nierzadko
życie szkoły skwitowane jest kilkoma newsami, natomiast
resztę miejsca zajmują horoskopy, nieciekawe ciekawostki,
plotki.
Dlaczego taka?  Pokazywanie życia jako konsumpcji jest
domeną kolorowych pism kobiecych i dla dziewcząt oraz
MTV. Gazetka szkolna nie musi ich w tym wyręczać.
Jeśli natomiast pokaże ona, że prawdziwe życie jest tu,
a nie gdzie indziej i że jest ono pasjonującym zadaniem,
z pewnością zaowocuje to większą aktywnością młodych
ludzi, poczuciem odpowiedzialności za siebie jako ucznia
i członka szkolnej społeczności. Krytyczny ogląd szkolnego
życia uczy dyskusji i uzgadniania stanowisk.
Korzyści dla ucznia i szkoły
Sądzę, że w wychowywaniu młodych ludzi do życia we
wspólnocie znakomicie sprawdza się praca w szkolnej ga-
zetce. Ma ona też inne zalety, czysto praktyczne, jak choćby
trening poszukiwania informacji, komunikacji międzyludzkiej,
działania zespołowego i samodzielnego tworzenia tekstów
w różnorodnych formach. Posiadanie gazetki, radia czy strony
internetowej to świetne narzędzie promocyjne dla szkoły.
Opcje organizacyjne gazetek
Gazetki istnieją w szkołach zwykle dzięki zajęciom poza-
lekcyjnym, na których uczniowie mogą się nauczyć podstaw
warsztatu. Są też szkoły, które w swój program wpisały edukację
z tego zakresu i realizują przedmiot nadobowiązkowy nazywa-
ny różnie, czasem „elementami wiedzy o mediach”, „warsztata-
mi dziennikarskimi” lub „podstawami dziennikarstwa.” Wtedy
mają możliwość nawiązania współpracy patronackiej z wyższą
uczelnią, lokalnym radiem czy pismem, które służą osobami
doświadczonych praktyków i umożliwiają adeptom odbycie
tzw. stażu (czyli cyklu ukierunkowanych wizyt studyjnych).
Specyika pracy
Przygotowanie uczniowskiego czasopisma jest czasochłon-
ne i kapitałochłonne. Jeśli więc znajdzie się nauczyciel i grupa
uczniów, którzy będą chcieli pisać, dyrekcja powinna udzielić
im szczególnego wsparcia. Oto powody:
52572733.003.png
- -
2.  Gazetka ma być tworzona przez uczniów i dla uczniów. 
Pośród przejrzanych przeze mnie gazetek niewiele jest
takich, które powstały z podszeptu dorosłych i pod ich
dostrzegalnym wpływem. Nie ma w artykułach nachal-
nego dydaktyzmu, który w wykonaniu dzieci brzmi nie-
wiarygodnie. Coraz częściej młodzi ludzie zabierają głos
w sprawach bardzo ważnych, pragnąc zająć stanowisko
wobec tego, co dzieje się nie tylko w szkolnych murach.
Są bystrymi obserwatorami, a ostrze ich krytyki nie jest
wycelowane tylko w stronę dorosłych.
Trzeba też niestety zauważyć, że w wielu gazetkach szkol-
nych uprawia się piractwo. Kradzieże tekstów z Internetu
i podpisywanie ich swoim nazwiskiem nie są odosobnio-
nymi praktykami.
Dlaczego taka? Gazetka może stać się bezcenną kroniką
szkolnego życia. Historia pokazuje zaś, że uprawianie
propagandy sukcesu jest zgubne. Z kolei jeśli Jasia bę-
dziemy uczyć konformizmu i dyspozycyjności, wyrośnie
z niego Jan – konformista i obłudnik, który będzie zabiegał
o względy jakichś innych niż nauczyciele dysponentów.
Jeśli Jaś, ściągając, „kradnie” wyższą ocenę albo zyskuje
opinię aktywnego redaktora, Jan też nie będzie miał skru-
pułów przed przywłaszczaniem sobie cudzej własności
i żerowaniem na pracy innych.
3.  Gazetka  ma  być  odpowiedzialna  za  słowo.  Wydaje się,
że tu jest sporo do zrobienia. W wielu gazetkach nie ma
podpisów pod tekstami, rysunkami i zdjęciami. Nie podaje
się nazwiska opiekuna z ramienia rady pedagogicznej, nie
ma adresu ani telefonu kontaktowego, pod który zaintere-
sowani mogliby zadzwonić, albo adresu e-mail, pod który
mogliby napisać. Teksty, których nie ma się odwagi podpi-
sać, nie powinny być drukowane. Z drugiej strony – imię
i nazwisko nadają tekstowi ciężar gatunkowy i umożliwiają
np. podjęcie polemiki. Odpowiedzialność dziennikarska
dotyczy też narzędzia, czyli języka. W gazetce szkolnej
nie powinno być miejsca dla prostactwa w doborze słów
i niechlujności w pisowni i interpunkcji.
Dlaczego taka?  Żądając odpowiedzialności za teksty dru-
kowane w gazetce szkolnej, przygotowujemy do świado-
mego i dojrzałego życia, w którym ważna jest releksja nad
konsekwencjami swoich decyzji czy słów. Kultura języka
to z kolei składnik kultury narodowej, ochrona której jest
obowiązkiem wszystkich.
  Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowa-
nie…
Małgorzata Szeja
Redaktor naczelna
Autorka jest polonistką w LO w Łochowie oraz doradcą metodycznym
języka polskiego w PODN w Węgrowie. Pisze i redaguje materiały dy-
daktyczne i artykuły krytyczne w wydawnictwach fachowych. Liderka
programu Równać Szanse.
Bibliograia
K. Mroziewicz, Dziennikarz w globalnej wiosce, Warszawa
2005.
E. Nowel, Program Partner. Edukacja czytelnicza i medialna,
Kielce 2002.
E. Pawlic-Michałowska, B. Janik-Płocińska, Formy wypowiedzi
pisemnej, Warszawa 2005.
W. Pisarek, Retoryka dziennikarska , Kraków 1985.
W. Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.
W. Pisarek, Słowa między ludźmi , Warszawa 1986.
Z. Płażewski, L. Barańska, Szkółka pisarska, Kielce 2004.
N. Postman, Zabawić się na śmierć, Warszawa 2002.
E. Sura, Program nauczania elementów wiedzy dziennikarskiej
w klasach humanistycznych liceum w ramach odrębnych
zajęć, zwanych warsztatami dziennikarskimi, bądź w ramach
kółka redakcyjnego, http://spook.freshsite.pl/fpis/download.
php.
M. Szeja, „Carpe Diem!” , „Doradca. Biuletyn Oświatowy
ODN w Siedlcach” nr 19-2000(2), ss.15 -18.
M. Szeja, Dalsze losy nowomowy, [w:] „Perspektywy” nr 2
(44) 2002.
M. Szeja , Frazes medialny i nie tylko, [w:] „Perspektywy” nr 6
(48) 2002.
M. Szeja , Kraina frazesu, [w:] „Perspektywy” nr 9 (50) 2002.
M. Szeja, Piszemy reportaż, [w:] „Perspektywy. Matura
z Polskiego” nr 1 (5) 2001 – cz. I, „Perspektywy. Matura
z Polskiego” nr 2 (6) 2001 – cz. II.
M. Szeja, Walka postu z karnawałem, [w:] „Perspektywy” nr
1 (43) 2002.
M. Szeja, Zasada ograniczonego zaufania, [w:] „Perspektywy”
nr 9 (39) 2001.
M. Szeja, Zasada złotego środka, [w:] „Perspektywy” nr 10
(40) 2001.
F. Wheen, Jak brednie podbiły świat, Warszawa 2005.
Z. Bauer, E. Chudziński, Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków
1999.
T. Bogucka, Triumfujące profanum, Warszawa 2002.
S. Barańczak, Czytelnik ubezwłasnowolniony. Perswazja w masowej
kulturze literackiej , Paryż 1983.
S. Bortnowski, Warsztaty dziennikarskie , Warszawa 1999.
J. Bralczyk, Mowa na sprzedaż, Warszawa 2006.
P. J. Cooper, Sprawne porozumiewanie się, Warszawa 2002.
T. Goban – Klass, Media i komunikowanie masowe , Warszawa
1999.
W. Godzic, Rozumieć telewizję, Kraków 2001.
W. Godzic, Telewizja i jej gatunki (po Wielkim Bracie), Kraków
2004.
I. Fik, O reportażu, [w:] Wybór pism krytycznych , Warszawa
1961.
M. Hopinger, Kultura audiowizualna u progu XXI wieku,
Warszawa 1999.
R. Jedliński, Gatunki publicystyczne w szkole średniej, Warszawa
1994.
R. W. Kluszczyński, Społeczeństwo informacyjne, cyberkultura,
sztuka multimedialna, Kraków 2001.
J. Kropiwnicki, E. Sura, R. Witczak, Jak stworzyć dobrą gazetkę
szkolną? Vademecum redaktora i opiekuna , Jelenia Góra
2002.
L. Lessing, Wolna kultura, Warszawa 2005.
T. Lis, K. Skowroński, M. Ziomecki, ABC dziennikarstwa.
Wskazówki i porady nie tylko dla początkujących , Warszawa
2002.
A. Magdoń, Reporter i jego warsztat, Kraków 2000.
Mistrzowie felietonu, Warszawa 1999.
52572733.004.png
- -
W naszej szkole 4
psychologia i pedagogika
Percepcja słuchowa a rozwój mowy
Krystyna Ratyńska
Zaburzenia percepcji słuchowej niekorzystnie wpływają 
na  całokształt  rozwoju  mowy.  Jednym  z najważniejszych 
przejawów  zakłóceń  percepcji  słuchowej  są  zaburzenia 
w rozwoju mowy. Zaburzenia mowy mogą mieć rozmaite 
przyczyny.  Mogą  się  wiązać  z wadliwą  budową  aparatu 
artykulacyjnego, a mogą być również spowodowane zabu-
rzeniami funkcji analizatora słuchowego.
Niemowlę, wydające w okresie gruchania pewne dźwięki,
dostarcza sobie w ten sposób zarówno bodźców kinestetycz-
nych, płynących z narządów artykulacyjnych, jak i bodźców
słuchowych. W wyniku powtarzania dźwięków utrwalają się
powiązania pomiędzy sferą kinestetyczno-ruchową a słu-
chową, a u dzieci prawidłowo słyszących przekształcają się
w gaworzenie. Gaworzenie polega na wymawianiu zespołu
sylab nieposiadających jeszcze określonego znaczenia. Do-
piero stopniowo, słysząc wymawiane przez siebie łańcuchy
sylab (np. ma – ma, ta – ta, ba – ba, la – la) i słysząc te same
zespoły dźwięków wymawiane przez otoczenie w połączeniu
ze wskazaniem określonych osób czy przedmiotów, dziecko
zaczyna je kojarzyć i wymawiać ze zrozumieniem. Aby nauczyć
się nowego słowa, dziecko po pierwsze musi je prawidłowo
usłyszeć, a po drugie – skojarzyć z odpowiadającymi mu desy-
gnatami. Aby wymówić nowe słowo, dziecko musi rozróżniać
poszczególne składające się nań dźwięki, ustalić ich kolejność,
a następnie powiązać z odpowiednimi ruchami aparatu ar-
tykulacyjno-fonacyjnego. A zatem niezbędnym warunkiem
prawidłowej artykulacji jest dokonywanie właściwej syntezy
poszczególnych dźwięków mowy.
Procesy  różnicowania  dźwięków,  ich  analizowania 
i syntezowania dokonują się na poziomie kory mózgowej. 
Jeżeli  słuchowe  okolice  kory  mózgowej  są  uszkodzone 
lub  też  z innych  powodów  funkcjonują  mniej  sprawnie, 
odbieranie i różnicowanie oraz syntetyzowanie dźwięków 
przebiega wadliwie.  Dzieci z zaburzeniami analizy i syntezy
słuchowej poszczególne dźwięki słyszą bardzo dobrze bez
względu na odległość, natomiast z potoku dźwięków mowy
nie potraią wychwycić ich wszystkich po kolei i prawidłowo
zróżnicować. W drugim czy trzecim roku życia zniekształcenia
mowy wypływające z nie dość precyzyjnej analizy słuchowej
są zjawiskiem normalnym. Przy końcu wieku przedszkolnego
należy je już traktować jako zaburzenia. Dzieci z tymi zabu-
rzeniami często w ogóle z opóźnieniem zaczynają mówić,
a potem ich słownik mało się wzbogaca, długo utrzymują
się agramatyzmy, ponieważ różnicowanie i zapamiętywanie
końcówek leksyjnych jest upośledzone.
Krystyna Ratyńska
Autorka jest logopedą, terapeutką i pedagogiem specjalnym oraz doradcą
metodycznym w wymienionych specjalnościach. Pracuje w SOSz-W
w Węgrowie.
Szanowni Nauczyciele i Wychowawcy!
autorzy zamieszczają teksty nieodpłatnie.
Materiały prosimy dostarczać wyłącznie w wersji 
elektronicznej o następujących parametrach: program
Word, czcionka Times New Roman rozmiar 14, standardowe
marginesy, interlinia 1,5. Można je przesyłać pocztą
elektroniczną lub składać na dyskietkach i płytach w siedzibie
PODN.
Równocześnie przypominamy, że dnia 11 maja b. r.
Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, w którym orzekł
o niezgodności z Konstytucją RP oraz Konwencją o ochronie
praw człowieka i podstawowych wolności niektórych przepisów
tzw. ustawy lustracyjnej. Między innymi za niekonstytucyjne
uznano przepisy, które nakazywały składanie oświadczeń
lustracyjnych redaktorom naczelnym i dziennikarzom. Tym
samym od momentu opublikowania wyroku w Dzienniku
Ustaw obowiązek lustracyjny nie dotyczy autorów artykułów 
w naszym biuletynie .
Redakcja Biuletynu Oświatowego Powiatowego Ośrodka
Doskonalenia Nauczycieli w Węgrowie „W naszej  szkole”
zachęca wszystkich do wymiany doświadczeń na łamach
pisma.
Przyjmujemy do druku następujące kategorie
materiałów:
•  Sprawozdania z ciekawych wydarzeń szkolnych
•  Scenariusze lekcji
•  Artykuły problemowe z dziedziny dydaktyki
i wychowania
•  Felietony poświęcone oświacie
•  Wywiady, reportaże, portrety poświęcone
nauczycielom i uczniom wyróżniającym się
szczególnymi osiągnięciami, zainteresowaniami,
działalnością szkolną lub społeczną
•  Twórczość uczniów i nauczycieli.
Doradca języka polskiego
Małgorzata Szeja
malgorzata.szeja@op.pl, podn@podn.wegrow.pl
Czasopismo ma charakter niekomercyjny, dlatego
52572733.005.png
- 4 -
W naszej szkole 4
psychologia i pedagogika
Rozwijanie inteligencji wielorakiej
u dzieci w wieku przedszkolnym
Joanna Świętochowska
Lata dziecięce są górami, z których rzeka bierze swój począ-
tek, rozpęd i kierunek.
wanie, malowanie, lepienie, układnie puzzli, tworzenie
własnych bajek i opowiadań.
3.  Inteligencja  muzyczna.   Osoby obdarzone tym typem
inteligencji najlepiej rozumieją świat przez rytm i muzykę.
Nucą, wybijają takt muzyczny, śpiewają, grają na instru-
mencie, tworzą melodie, tańczą.
  Wskazania  do  pracy  z dziećmi: zabawy słuchowe, roz-
poznawanie dźwięków z otoczenia, układnie rymowanek,
wierszy, piosenek i melodii do nich, zachęcanie do wy-
stępów publicznych, ilustrowanie opowiadania efektami
dźwiękowymi, umożliwienie kontaktu z różnego rodzaju
muzyką, integrowanie muzyki z ruchem, plastyką, nauką,
granie na instrumentach.
4.  Inteligencja  ruchowa.  Osoby obdarzone inteligencją
kinestetyczną najlepiej rozumieją świat przez ruch. Lubią
sport. Nie potraią usiedzieć w miejscu. Wszystkiego muszą
dotknąć. Są bardzo wrażliwe na dotyk. Dobrze komunikują
się za pomocą ,,języka ciała” i gestów.
  Wskazania do pracy z dziećmi:  zabawy ruchowe, uprawia-
nie sportu, żonglowanie chustami, nauka tańca, nazywanie
emocji i poruszanie się w sposób, który je wyraża, zajęcia
artystyczne, układanie klocków, stosowanie muzyki do
osiągnięcia koncentracji, chodzenie na wycieczki, uczenie
tekstu na pamięć z klaskaniem, pstrykaniem palcami.
5.  Inteligencja logiczno-matematyczna.  Osoby obdarzone
inteligencją matematyczną i logiczną najlepiej rozumieją
świat przez ciągi zdarzeń. Lubią porządek, gry i zagadki
prowokujące do myślenia, pracę z liczbami, wzorami i ope-
racjami matematycznymi. Dokładnie wykonują precyzyjne
instrukcje. Zbierają informacje, by rozwiązać problemy
i podejmują wyzwania związane z ich rozwiązywaniem.
Są systematyczne, dobrze zorganizowane i zawsze mają
logiczne argumenty na to, co robią i jak myślą.
  Wskazania do pracy z dziećmi: stawianie zadań polega-
jących na szacowaniu, liczeniu, określaniu podobieństw
i różnic, rozwiązywaniu problemów, wyciąganiu wniosków,
gra w szachy, warcaby, kółko i krzyżyk, gry planszowe
(Chińczyk), majsterkowanie, układanie wydarzeń w lo-
giczną kolejność (historyjki obrazkowe).
6.  Inteligencja  interpersonalna  (międzyludzka). Osoby
obdarzone inteligencją społeczną najlepiej rozumieją świat,
obserwując go oczami innych ludzi. Umieją wypracować
kompromis, negocjują. Potraią odczuć emocje oraz inten-
cje innych osób. Są obdarzone zdolnościami przywódczymi.
Umieją odnaleźć się w świecie polityki. Jasno i precyzyjnie
Janusz Korczak
Dziecko w wieku przedszkolnym ma naturalną potrze-
bę wyrażania siebie w różnych formach ekspresji. Wyzwa-
lanie ich w sposób naturalny i umiejętne wykorzystywanie 
służy rozwijaniu potrzeby poznawania świata i aktywności 
edukacyjnej. Okres przedszkolny to również czas, w którym 
dziecko może rozwijać swoje zdolności. Przy czym należy 
pamiętać,  że  „zdolny”  -  to  nie  tylko  ten,  który  wygrywa 
konkursy, a czytania i liczenia nauczył się szybciej niż ró-
wieśnicy. „Zdolny” to także ten, który rozumie emocje swoje 
i innych,  maluje,  tańczy,  jest  cierpliwy,  wytrwały,  zadaje 
pytania, jest dociekliwy, spostrzegawczy, ciekawie opowiada, 
ma dobrą pamięć, bujną wyobraźnię, uważnie obserwuje, 
angażuje się całym sobą w to, co robi.
Nowe, wieloaspektowe spojrzenie na zdolności człowie-
ka daje teoria Wielorakiej Inteligencji Howarda Gardnera, 
która  zrewolucjonizowała  sposób  myślenia  o inteligencji 
i samym uczeniu się. 
Howard Gardner określa osiem typów inteligencji:
1.  Inteligencja językowa.  Osoby obdarzone tym typem in-
teligencji lepiej rozumieją świat dzięki słowu mówionemu
i pisanemu. Używają bogatego słownictwa. Lubią różnego
typu literaturę, zabawę słowami, debaty. Tworzą poezję,
przemówienia, opowiadają żarty.
  Wskazania do pracy z dziećmi: zabawy językowe, czytanie
różnego rodzaju literatury i opowiadanie treści z uzasad-
nieniem postępowania bohaterów, śpiewanie, recytowanie
wierszy, rozwiązywanie zagadek i krzyżówek, zabawy z ry-
mowankami.
2.  Inteligencja  wizualno-przestrzenna.  Osoby obdarzone
tym typem inteligencji najlepiej rozumieją świat dzięki
wizualizacji i orientacji przestrzennej. Czerpią przyjemność
z rozkręcania i składania elementów. Są wyjątkowo wraż-
liwe na szczegóły, otaczające przedmioty, kolory i wzory.
Lubią rysować, malować, rzeźbić i wytwarzać ciekawe
prace, używając kolorów i różnego rodzaju materiałów,
a także układać puzzle, czytać mapy.
  Wskazania do pracy z dziećmi: manipulowanie klockami,
projektowanie i konstruowanie różnego rodzaju budowli,
rysowanie map, labiryntów, projektowanie ubrań, ryso-
52572733.006.png
- -
przedstawiają swoje potrzeby. Przy konfrontacji wykazują
się asertywnością. Lubią być częścią zespołu i wchodzić
w relacje interpersonalne. Mają dużo przyjaciół. Wykazują
empatię i głębokie zrozumienie punktu widzenia innych
ludzi.
  Wskazania do pracy z dziećmi: określanie uczuć bohate-
rów bajek i opowiadań, zabawy z rozpoznawaniem stanów
emocjonalnych, przydzielanie zadań, argumentowanie
decyzji, wykorzystanie dramy i pantomimy, praca w grupie
(wspólne malowanie), nauka w parach, organizowanie
czasu na pogadanki.
7.  Inteligencja intrapersonalna (wewnętrzna, releksyjna). 
Osoby obdarzone tym typem inteligencji najlepiej rozu-
mieją świat, patrząc na niego ze swojego punktu widzenia.
Mają jasno sprecyzowane odczucia i motywy działania.
Lubią pracę w samotności. Zwykle odnoszą sukcesy i nie
potrzebują motywacji zewnętrznej. Potraią właściwie
ocenić własne umiejętności i słabości. Chętnie podejmują
wyzwania. Mają kreatywną mądrość i wewnętrzną intuicję.
Są wewnętrznie zmotywowane, mają silną wolę, znają swoją
wartość.
  Wskazania do pracy z dziećmi:  nauka wyznaczania celu
i robienia planów, wyciąganie wniosków z błędów, wyra-
żanie opinii, uczenie innych, tworzenie listy kompetencji
i umiejętności dziecka (co potraię?).
8.  Inteligencja przyrodnicza (naturalistyczna) . Osoby ob-
darzone inteligencją środowiskową najlepiej rozumieją
świat przez swoje otoczenie. Lubią prace i przebywanie na
świeżym powietrzu. Wierzą, że bardzo ważna jest przyroda
i ekologia. Często uprawiają ogródek. Łatwo zapamiętują
różne gatunki roślin i zwierząt występujących w ich oto-
czeniu.
  Wskazania do pracy z dziećmi: prowadzenie kącika przy-
rody, organizowanie spacerów i wycieczek przyrodniczych,
obserwowanie charakterystycznych cech zmieniających się
pór roku, uprawianie ogródka, oglądanie programów przy-
rodniczych, zajęcia z mikroskopem, hodowla zwierząt.  
Według głównych założeń teorii Howarda Gardnera:
•  Każda osoba posiada wszystkie rodzaje inteligencji, roz-
winięte w różnym stopniu, które tworzą proil inteligen-
cji niepowtarzalny dla innych jednostek.
•  Proile te są dynamiczne i zmieniają się w trakcie rozwo-
ju jednostki.
•  Wszystkie inteligencje współpracują ze sobą w różnych
koniguracjach.
•  Inteligencje można rozwijać poprzez różnorodne ćwi-
czenia.
•  Rozwojowi inteligencji wielorakich sprzyja taka organi-
zacja środowiska edukacyjnego, która zapewnia wieloin-
teligentne funkcjonowanie.
Bibliograia:
1. J. Faliszewska, Inteligencja wieloraka. Proil inteligencji ,
[materiały konferencyjne].
2. M. Taraszkiewicz, r. Colin, Inteligencje wielorakie w klasie ,
w: „Trendy. Uczenie się w XXI wieku. Internetowy magazyn
CODN”, nr 4 (8)/ 2006, dostępny w: http://www.trendy.codn.
edu.pl
Joanna Świętochowska
Autorka pracuje w Samorządowym Przedszkolu nr 1 w Łochowie, jest
doradcą metodycznym wychowania przedszkolnego i edukatorem.
Dzieci z przedszkola w Łochowie w ogrodzie botanicznym w Powsinie.
52572733.001.png 52572733.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin