Rozdział 5. Różnie książki historyków
1. Rodzaje narracji historycznej. Periodyzacja.
Ø Za pomocą tych wszystkich źródeł historyk pisze artykuły lub książki,
Ø W toku rozwoju historiografii wykształciły się różne rodzaje narracji: narracje diachroniczne (mają chronologiczna oś czasową, narracja rozwija się zgodnie z biegiem strzałki czasu) i narracje synchronistyczne ( nie opisują akcji i nie koncentrują się wokół przedstawiania kolejnych etapów, są przypisywane do jakiegoś innego miejsca na osi czasu, nie są konstruowane zgodnie z osią czasu),
Ø Są to narracje rzadkie….
Ø Są też narracje w których nie ważna jest diachronia, tak zwane refleksyjne choć i refleksyjne mogą to być narracje o zaznaczonej linii chronologicznej,
Ø Materiał historyczny misi być jakoś uporządkowany,
Ø Historyk dokonuje periodyzacji czyli podziału na okresy
Ø Każda periodyzacja jest interpretacją
Ø W interpretacji uwidacznia się wizja świata,
Ø To gdzie historyk stawia granice chronologiczne nie jest zabiegiem technicznym w narracji,
Ø Im bardziej wszechstronna jest narracja tym trudniej znajduje się fakty dzielące historie i chronologiczną narracje,
Ø Periodyzacje są mniej czy bardziej skonwencjonalizawane czyli nasycone w samym stopniu interpretacją,
Ø Różne są interpretacje określania periodyzacji np. stwierdzenie że wiek XX zaczyna się w 1914 a kończy się w 1989,
2. Monografie, syntezy, historia narodowa i historia regionalna,
Ø Podział na narracje diachroniczną i synchroniczną jest podstawowym podziałem – odwołuje się do elementów rzeczywistych,
Ø Czas w historii jest nieoddzielny od przestrzeni – ważne!!!
Ø Podział książek historycznych na monografie i syntezy, monografie dotyczą jednego przedmiotu np. miasta, syntezy zaś to opracowania dotyczące wielu problemów,
Ø Monografie mogą mieć też syntetyczny charakter,
Ø Syntezy także mogą dotyczyć jednego problemu, w którym autor w sposób całkowity bierze pod uwagę różne punkty widzenia,
Ø W historii narodowej ważnym pojęciem jest pojęcie narodu- niosą określone przesłana ideologiczne i polityczne,
Ø Historia powszechna jest odwrotnym biegunem co do historii narodowej ponieważ dotyczy wielu społeczeństw, narodów itp.
Ø Rozpowszechnienie pisania historii narodowej zapoczątkowało też proces specjalizacji – zaczęły wyodrębniać się dyscypliny historyczne,
Ø Historia regionalna to badania nad regionem,
3. Mikrohistoria,
Ø Panującym sposobem jest obecnie meta narracja- Jean Francois Lyotrad- pojęcia o wysokim stopniu ogólnym np. naród, ludzkość , walka itp.
Ø Meta narracja zazwyczaj przybiera postać syntezy,
Ø Historyk nie opisuje obiektywnej rzeczywistości,
Ø Realizacja programu uwolnienia narracji historycznej od presji związanej z meta narracją stało się w ostatnich dziesięcioleciach XX wielkie mikrohisotrią,
Ø Carl Ginzburg- Mikrohistoria to historia krótkiego trwania, rozgrywająca się na powierzchni,
Ø Historia, zdaniem Topolskiego łączy się na jednym poziomi działania ludzkie i ich skutki, niezliczone decyzje i działania ludzkie,
Ø Mikrohistoria jest historią bliską człowieka i jego zachowań, pokazuje go w codziennych działaniach a przy tym zaciera różnice między zdarzeniem dotąd uważanymi za ważne a pozostałymi osobami historycznymi i niehistorycznymi,
Ø Mikrohistoria to nie to samo co historia regionalna ponieważ historycy regionalni opisująrgiony w mikrohistoria bada co na tych regionach za chodzi.
4. Huizinga, Fogel, Le Roy Ladurie, Hunt, Słowiański, Princ i inni
Ø Zaczęto odchodzić od klasycznej narracji historycznej ( zaczęto szukać czegoś innego, innych narracji )
Ø Huizinga chce niwelować dystans między czytelnikiem a przeszłości, u Huizinga nie ma uporządkowanego chronologiczni czy strukturalnie obrazu przeszłości,
Ø Robert W. Fogel „Koleje a amerykański wzrost gospodarczy”
Ø Reprezentuje tendencje do unaukowienia historii przez wprowadzenie do niej wyrafinowanej statystyki i matematyki,
Ø Wnioskowanie kontrfaktyczne ( metoda zastosowana przez Fogla ) zakłada się jakąś nie poświadczoną alternatywę w stosunku do faktu uznanego za rzeczywiste, tak jakby owa alternatywa miała rzeczywiste miejsce,
Ø Fogel za tą próbę otrzymał Nagrodę Nobla
Ø Emmanuel Le Roy Ladurie „Montaillou, wioska heretyków 1293-1324 ( monografia wsi według autora – mikrohistoria, ponieważ autor opisuje to co było we wsi )
Ø Powstała książka mówi bardzo dużo o wiejskim życiu ludzi w średniowieczu,
Ø Historia feministyczna ( historia biorąca pod uwagę zróżnicowanie płci XX wiek ) – uwagi dotyczące tego że rola kobiety jest pomniejszana bo pisana jest „męska” historia
Ø Lynn Hunt „Saga rodzinna Rewolucji Francuskiej 1992 rok” – najwybitniejsza książka w nurcie studiów kobiecych,
Ø Mirosław Słowiński „Błazen, dzieje postawa i motyw” – jest przykładem zarazem historii literackiej i historii, narracja diachroniczna i synchroniczna, refleksyjna i informacyjna,
Ø Richard Price „Świat Alabiego” dotyczy historii Gujany Holenderskiej
Ø Historia pokazuje jak trudna jest rzeczywista postawa unikania centry zmów i pisania historii wielokulturowych, te postulaty są ważne w historiografii,
- 1 -
madzia.1majka2