RYTMY.rtf

EDYTA GRUSZCZYK-KOLCZYŃSKA EWA ZIELIŃSKA 5\ 1993.

KRYSTYNA DOBOSZ ( edukacja matematyczna sześciolatków)

Temat: Rytmy i ich kontynuacja- układanie rozmaitych ornamentów.

Cele: Obserwowanie regularności w układach rytmicznych. Kontynuowanie rytmu z przestrzeganiem charakterysty­cznego układu elementów. Przyzwycza­jenie dzieci do współudziału w sytuac­jach zadaniowych.

Pomoce dla pani: dwanaście krąż­ków czerwonych, dwanaście krążków niebieskich i dwanaście pałek,; instrument perkusyjny do wybijania rytmu; tablica magnetyczna lub flanelowa i zestaw figur geometrycz­nych.

Pomoce dla dzieci: po jednym pas­ku kartonu o długości około 50 cm i sze­rokości około 15 cm; pudełka otwarte, a w nich po dziesięć kółek, trójkątów, paty­czków i kwadratów.

Przebieg zajęć

1. Dzieci usta­wiają się rzędem: dziewczynka, chłopiec, dziewczynka, chłopiec itd. Pani wybija rytm i wprowadza dzieci do sali. Zwraca się do nich: -..Spróbujcie iść tak: trzy kroki do przodu, jeden do tyłu. I znowu trzy kroki do przodu i jeden do tylu. Idzie­my..." Sporo dzieci myli rytm. Wpadają na siebie, jest dużo śmiechu.

Pani- wyjaśnia: -..Nie uważaliście. Trzeba liczyć kroki. Te do przodu i te do tylu. Zapamiętać ile ich jest. Jeszcze raz pokażę: jeden-dwa-trzy do przodu. a te­raz jeden do tylu. I jeszcze raz: jeden­-dwa-trzy do przodu i jeden do tylu... Maszerujemy”. Dzieci głośno liczą i bez kłopotu ma­szerują w taki dziwny sposób.

2. Pani na dywanie układa rytm. Układam rytm w taki sposób. Kto potrafi go ułożyć da­lej?" ­Trzeba ułożyć kółko-patyk... Bo za kółkiem jest za­wsze patyk, Potem układa dalsze sek­wencje rytmu.

3. Pani układa taki rytm( 2 koła, 1 patyk…..) Zwraca się do dzieci: - Kto opowie, jak ułożyłam klocki i spróbuje układać je dalej?"

4. Pani układa na tablicy rytm a każde dziecko na swoim pasku odtwarza ten rytm tylko dłuższy ( rozsypanka figur geometrycznych). Dzieci odtwarzają rytm i kontynuują go. Wskazane dziecko "odczytuje" daszek-daszek-kółko i znowu daszek-da­szek-kółko itd.

5. Pani układa na tablicy bardziej złożony rytm. Dzieci obserwują go, a potem odtwarzają i kontynuują ornament. Pani­ ogląda pracę dzieci: chwali, podziwia i pomaga, jeżeli trzeba.

6. Układanie rytmów w parach. Jedno dziecko układa a drugie odtwarza rytm.

7. Marsz w rytmie 4 kroki do przodu, 2 do tyłu…..( tamburyno).

Uwagi o realizacji zajęć

A. Wyrażenie rytmu w inny sposób niż został on pokazany jest dla dzieci bardzo trudne. Przekładanie z jednej reprezenta­cji na inną jest niezwykle kształcące. Dla­tego warto prowadzić więcej ćwiczeń podobnych do tych, które przedstawiliś­my w scenariuszu.

B. Dzieci sugerują się ułożonymi ryt­mami, dlatego należy konsekwentnie za­dbać o to, aby każde ćwiczenie zakoń­czyć usunięciem ułożonego wzoru. Roz­poczynając następne ćwiczenie dzieci mają przed sobą puste paski papieru, i w pudelku wszystkie klocki. Na środku musi być pusto.

C. Nie trzeba się dziwić, gdy któreś z dzieci przetworzy układ rytmiczny w nie­spotykany sposób. Nie należy popra­wiać, ale poprosić o wyjaśnienie. Okaże się wówczas, że dzieci przetwarzając ryt­my próbują uwzględnić przedziały czaso­we, różny ton powtarzających się dźwię­ków itd,

TEMAT: Przedstaw rytm inaczej.

CELE: Obserwowanie i odtwarzanie rytmów. Wdrażanie do przekształcania rytmów z jednej reprezentacji na drugą.

Pomoce dla dzieci: 12 dużych krążków czerwonych i niebieskich i patyczków, bębenek, trójkąt, słuchawka lekarska.

Pomoce dla dzieci:  po jednym pasku kartonu,  o wymiarach około 50 cm dł. I 15cm. szer. ,po 10 kół, trójkątów i kwadratów i patyczków w jednym kolorze.

Organizacja zajęć: pani rozkłada paski na ob­wodzie koła, a obok każdego kładzie pu­dełko z klockami (tak, jak na poprzednich zajęciach). W miejscu, w którym usiądzie pani - leżą krążki i patyki, instrumenty i słuchawka.

Przebieg zajęć: Dzieci ustawiają się tworzą rząd: jeden chłopiec, jedna dzie­wczynka, jeden chłopiec itd. Pani wybija rytm marsza.

1, Marsz w rytmie: trzy kroki do przodu - stop – trzy klaśnięcia w dłonie, trzy kroki do przodu - trzy klaśnięcia w dłonie. Liczymy i ma­szerujemy: jeden, dwa, trzy - stop –jeden, dwa, trzy... itd,"

2.Dzieci siadają. Pani układa na podłodze z krąż­ków i lasek  rytm. Prosi, aby dzieci ułożyły samo...

Kto potrafi wystukać o podło­gę rytm, który ułożył?" Dzieci w różny sposób wystukują rytm. Przykłady:

              - jedno mocne uderzenie, dwa słabe uderzania,

- jedno uderzenie dłonią o podłogę, dwa uderzenia palcami drugiej ręki o podłogę.

Pani akceptuje wszystkie interpreta­cje. Chwali dzieci. Potem poleca: "Klocki chowamy do pudełka" (sama zbiera krą­żki i laski).

3. Pani wybija rytm na bębenku i trójkącie: jedno krót­kie uderzenie w bębenek i jeden długi dźwięk na trójkącie, jeden raz w bębenek, jeden raz w trójkąt, jeden raz w bębenek, jeden raz w trójkąt.. itd. Proponuje: "Ułóżcie to z klocków na pasku karto­nowym,"

Dzieci rozmaicie przekładają usłyszany rytm. Dla jednych jest ważny kolor. Inne akceptują regularność kształtem układa­nych klocków, Bywa także, że skupiają się na długości słyszanych dźwięków i zaznaczają regularność rytmu odsuwając klocki od siebie. Pani podchodzi do dzie­ci: podziwia, chwali, wypytuje, dlaczego tak właśnie układają.

Następnie proponuje: "Pomyślcie, jak pokazać ruchem ciała ułożony rytm... Kto ma pomysł?  Dziecko podskakuje do góry, a potem wykonuje przysiad.

4. Pani zwraca się do dzieci: "Popa­trzcie uważnie na to, co robię. Potem to ułóżcie z klocków. "Licząc wyskakuje w górę trzy razy i przysiada jeden raz. Je­den, dwa trzy (w górę) i jeden (przysiad w dół). Ułóżcie to z klocków na swoich paskach.

5."Kto chciałby ułożyć inną zagadkę ru­chową dla kolegów. Dziecko pokazuje układ rytmiczny. Jeżeli myli się lub jest niekonsekwentne w po­wtarzaniu sekwencji - należy pomóc i poprawić. Dzieci układają podany rytm na swoich paskach; a następnie prezen­tują go ruchem.

6. Pani mówi: Połóżcie dłonie tam, gdzie bije serce. Cisza. Słuchamy rytmu serca. Kto zapamiętał układa z klocków na pas­ku rytm bicia serca.

Pani podchodzi do dzieci, które mają kłopot z usłyszeniem bicia serca. Zakłada­ im słuchawki tak, aby usłyszały rytm. Po ułożeniu rytmu proponuje:, „Kto potrafi zaśpiewać rytm bicia swojego serca? Wybrane dzieci "śpiewają" rytm serca.

Uwagi, które nasunęły nam się po zakończeniu zajęć

A. Można układać inne układy rytmi­czne i może ich być znacznie więcej. Je­żeli dzieci mają kłopoty z odtwarzaniem, trzeba układać prościutkie rytmy. Zawsze muszą być trzy sekwencje rytmu. Dopiero potem można pytać dziecko o to, czy spostrzegło prawidłowość. a także pole­cić mu, aby układało dalej. Dla jasności zaznaczyłyśmy klamerkami te trzy powta­rzające się układy elementów w każdym ornamencie.

B. Układanie i odtwarzanie rytmów tylko z pozoru jest łatwe. Stopień trudno­ści wzrasta, gdy trzeba odtworzyć układ rytmiczny w innej reprezentacji. Na przy­kład ułożony z klocków rytm należy przedstawić 'za pomocą ruchu ciała albo go zaśpiewać. Te trudniejsze zadania bę­dą dzieci realizować w czasie następnych zajęć.